تحلیل عدم قطعیت در مدل سازی آب زیرزمینی با استفاده از روش glue(مطالعه موردی: دشت بجنورد)

تحلیل عدم قطعیت، مرحله ای جدانشدنی در فرآیند مدل سازی های هیدرولوژی می باشد. ارزیابی کمی عدم قطعیت در خروجی های مدل شبیه-سازی و تخمین پارامترهای آن، موجب افزایش اطمینان در نتایج مدل سازی و شناخت درستی از منابع عدم قطعیت می شود. با توجه به رشد روز افزون کاربرد مدل های آب زیرزمینی در مدیریت و پیش بینی رفتار آبخوان ها، این پژوهش به دنبال تحلیل عدم قطعیت در مدل ساز کمی آبخوان آبرفتی دشت بجنورد در خراسان شمالی است. آبخوان آبرفتی بجنورد با مساحت 2/65 کیلومترمربع، از جمله آبخوان های پیچیده از لحاظ مدل سازی آب زیرزمینی است که با مشکل بالا آمدن سطح ایستابی به دلیل توسعه شهر در برخی نقاط آن مواجه است. بنابراین پیش بینی با درصد اعتماد بالا در این آبخوان از اهمیت زیادی برخوردار است. بر همین اساس، مدل سازی در مقیاس ماهانه و واسنجی آبخوان بجنورد بر اساس مدل مفهومی تولید شده برای یک دوره ده ساله (1390-1380) با استفاده از 11 چاه مشاهداتی انجام شد. جهت واسنجی و تحلیل عدم قطعیت مدل آبخوان بجنورد از روش عمومی عدم قطعیت تشابهات (glue) استفاده شد. در این راستا، توابع توزیع احتمالی پیشین پارامترهای مدل شامل تغذیه و هدایت هیدرولیکی به صورت تابع توزیع یکنواخت تعیین شد و با استفاده از آمار سطح آب در چاه های مشاهداتی واسنجی مدل و استخراج توابع توزیع پسین انجام شد. نتایج نشان داد که پارامتر تغذیه نسبت به سایر پارامترها از قابلیت تشخیص کم تری در فرآیند واسنجی برخوردار بوده (به عبارتی تابع توزیع پسین آن نسبت به تابع توزیع پیشین تغیر زیادی نکرده است) و دارای عدم قطعیت بیش تری است. از طرف دیگر پارامتر هدایت هیدرولیکی عدم قطعیت آن در فرایند واسنجی به طور موثری کاهش یافته است. همچنین نتایج تحلیل عدم قطعیت در نتایج پیش بینی سطح آب مدل نشان داد که73 % از مقادیر مشاهداتی سطح ایستابی در بازه اطمینان 95%، در محدوده اطمینان قرار گرفته و نتایج واسنجی رضایت بخش می باشد. بنابراین می توان از مدل ریاضی آب زیرزمینی آبخوان بجنورد با اطمینان در سایر پیش بینی ها و تحلیل ها استفاده کرد.