پیش بینی تغییرات تبخیر واقعی سالانه در مناطق خشک با استفاده از چارچوب اصلاح شده بادیکو (مطالعه موردی: حوضه آبریز نیشابور-رخ)

تعیین و پیش بینی مولفه های بیلان آب به ویژه تبخیر واقعی در حوضه های آبریز اهمیت زیادی در ارایه راهکارهای مدیریتی و برنامه ریزی های سازگاری با تغییر اقلیم دارد. مدل های هیدرولوژیکی توزیعی یا فیزیک-مبنا بسیار پیچیده بوده و برای تخمین مولفه های بیلان آب نیازمند داده های فراوانی می باشند. هم چنین دقت و کیفیت داده های ورودی تاثیر زیادی بر میزان دقت این مدل ها دارد. در برخی موارد نیازی به داشتن تخمین بسیار دقیق مولفه های بیلان نیست و برای اهداف مدیریتی داشتن تخمین اولیه از تبخیر و رواناب در مقیاس سالانه کافی می باشد. به همین دلیل استفاده از مدل های یکپارچه مفهومی در مطالعات اولیه هیدرولوژی گسترش یافته است. یکی از مدل های یکپارچه ساده که کاربرد آن در سطح جهان گسترش زیادی یافته، منحنی های بادیکو می باشد. منحنی های بادیکو برای حوضه های دارای شرایط پایدار که در آن ها تغییرات ذخیره آب ناچیز فرض می شود، قابل استفاده می باشد. با گسترش استفاده از چارچوب بادیکو مدل جدیدی (مدل greve et al., 2016) ارائه شده است که با تغییر شرایط مرزی بتواند در مقیاس های زمانی کوچک و در شرایطی که تغیییرات ذخیره آب قابل صرف نظر کردن نیست، مقدار تبخیر حوضه را تخمین بزند. در پژوهش حاضر با توجه به شرایط ناپایدار حوضه نیشابور- رخ، مدل جدید ارائه شده با استفاده از داده های بارش، تبخیر پتانسیل و تبخیر واقعی واسنجی و سپس مقدار تبخیر برای دوره پایه (1351-1350 تا 1384-1383) و دوره آینده (1396-1395 تا 1429-1428) با استفاده از مدل اقلیمی به دست آمده از پروژه cordex تخمین زده شد. میانگین پارامترهای مدل گریو و همکاران () با توجه به تبخیر واقعی به دست آمده از مدل swat به ترتیب برابر 24/0 و 54/1 به دست آمد. نتایج بررسی تغییر اقلیم نشان داد که مقدار بارش در دوره آینده 48/0 درصد کاهش و دمای متوسط، تبخیر پتانسیل و تبخیر واقعی به ترتیب 25/11، 66/4 و 11/2 درصدافزایش خواهد یافت.