تخمین توابع تولید اقلیمی برای تخمین عملکرد جو دیم در کوهدشت و پلدختر و تحلیل حساسیت آن

شناخت پارامترهای موثر و برنامه‌ریزی برای مدیریت آنها و هماهنگ‌سازی عملیات زراعی با روند تغییرات پارامترهای موثر، منجر به بهبود شرایط تولید و پیش‌بینی دقیق‌تر تولید خواهد شد. رشد و نمو محصولات و تولید آنها در شرایط دیم، تابعی از تغییرات پارامترهای اقلیمی است، اما اثرگذاری برخی عوامل بیشتر می‌باشد. بدین منظور آمار 25 پارامتر هواشناسی و غیر هواشناسی دسته‌‌بندی شده همراه با آمار زراعی عملکرد جو دیم در شهرستان‌‌های کوهدشت و پلدختر به عنوان نمونه مناطق گرم برای سال‌‌های زراعی 85-1377 و برای تعیین توابع تولید اقلیمی به کار گرفته شد. در تخمین عملکرد با استفاده از تابع تولید اقلیمی، رابطه هر یک از عوامل آب و هوایی به عنوان متغیر مستقل با عملکرد دانه جو دیم به عنوان تابع، از طریق رگرسیون‌های خطی و غیر خطی تعیین و با استفاده از تجزیه علیت، ضریب همبستگی به دو بخش اثرات مستقیم و غیر مستقیم تفکیک شد. نتایج نشان‌‌دهنده نقش بارز کمبود فشار بخار دوره رشد محصول (اول آبان تا آخر تیر ماه) در توابع تولید محلی و جامع منطقه‌‌‌ای مناطق گرم استان است. مطابق با توابع استخراجی، مدل‌های محلی نیاز به داده‌‌‌‌های ورودی کم‌تری دارند ولی مدل منطقه‌‌‌ای نیازمند داده‌‌‌‌های اقلیمی بیشتری است (tmin, rhmean, n, pwinter, pstart, pend, tmin-abs, pazar, pday, pfar., pord., tmax-azar). با تعیین میزان شاخص بهره‌‌‌‌وری بارش (میزان تولید به ازای واحد بارش فصل زراعی) در این مناطق طی 8 سال زراعی، بیش‌ترین، کم‌ترین و میانگین آن به ترتیب 422/0، 137/0 و 304/0 کیلوگرم بر متر مکعب بارش به دست آمد که میانگین آن حدود 2/27 درصد از میانگین کشوری (239/0 کیلوگرم بر متر مکعب بارش) بیش‌‌تر می‌باشد. نتایج نشان داد که در فرآیند تحلیل حساسیت، ساعات آفتابی، دما حداقل، میانگین رطوبت نسبی، روز تا اولین بارش موثر پاییزه، روز تا آخرین بارش موثر، بارش زمستانه موثرترین پارامتر اقلیمی هستند.