اولویت ‌بندی مدل‌ های گردش عمومی مبتنی بر گزارش ششم تغییر اقلیم با استفاده از روش ‌های تصمیم‌ گیری چند معیاره در حوضه آبریز نکارود

با توجه به تنوع و تعدد مدل ‌های گردش عمومی جو (gcm) بهره‌گیری از تمامی آن‌ها در برآورد و تخمین پارامترهای اقلیمی میسر نیست. بی‌شک به‌کارگیری مدل مناسب در شبیه‌سازی‌های اقلیمی می‌تواند دقت و میزان قطعیت مدل‌سازی را بهبود بخشد. در مطالعه حاضر، مدل‌های access-esm1-5، gfdl-cm4، iitm-esm، inm-cm4-8، ipsl-cm6a-lr، mpi-esm1-2 و mri-esm2-0 از مجموعه گزارش ششم تغییر اقلیم بر اساس شرایط اقلیمی حوضه رودخانه نکارود با به‌کارگیری رویکردهای تصمیم‌گیری چندمعیاره (mcdm) شامل روش‌های برنامه‌ریزی سازشی (cp)، تئوری بازی همکارانه (cgt)، تکنیک اولویت‌دهی بر اساس شباهت به راه‌حل ایده‌آل (topsis) و تکنیک میانگین وزنی (wat) ارزیابی شده و رتبه نهایی مدل‌ها بر مبنای روش تصمیم‌گیری گروهی (gdm) تعیین گردید. برای بررسی کیفیت بارش برآوردی این مدل‌ها در تناسب با بارش مشاهداتی، از شاخص‌های ضریب همبستگی (cc)، ریشه میانگین انحراف مربع نرمال شده (nrmsd)، میانگین انحراف نسبی مطلق (aard)، انحراف میانگین نرمال شده مطلق (anmbd) و امتیاز مهارت (ss) استفاده شد. اثر وزنی شاخص‌های ارزیابی در هر یک از رویکردهای رتبه‌بندی، با تکنیک آنتروپی مشخص شد. نتایج حاکی از آن است که شاخص cc، بالاترین اثرگذاری را در فرایند رتبه‌بندی مدل‌ها با اهمیت وزنی حدود 45 درصد دارد. در نهایت، مدل gfdl-cm4 با امتیاز خالص 18 در روش تصمیم‌گیری گروهی به‌عنوان مناسب‌ترین مدل برآوردکننده بارش در این حوضه آبریز شناخته شد.

prioritization of the cmip6 general circulation models using multi-criteria decision-making methods in the nekarood watershed

due to the diversity and multiplicity of atmospheric general circulation models (gcm), it is not possible to use all of them in the estimation of climatic parameters. undoubtedly, using the right model in climate simulations can improve the accuracy and certainty of the modeling. in this study, access-esm1-5, gfdl-cm4, iitm-esm, inm-cm4-8, ipsl-cm6a-lr, mpi-esm1-2 and mri-esm2-0 from the cmip6 was evaluated in nekarood river basin by applying multi-criteria decision-making (mcdm) approaches including compromise programming (cp), cooperative game theory (cgt), the technique for order of preference by similarity to ideal solution (topsis) and weighted average technique (wat). then the final ranks were determined based on the group decision making method (gdm). to check the quality of the estimated rainfall of gcms in accordance with the observed rainfall, correlation coefficient (cc), normalized root mean square deviation (nrmsd), average absolute relative deviation (aard), absolute normalized mean bias deviation (anmbd) and skill score (ss) were used. the weight effect of the evaluation indices in each of the mcdms was determined by the entropy technique. the results indicate that the cc has the highest effect in the ranking process of gcms with a weighted importance of about 45%. finally, the gfdl-cm4 with a net strength of 18 in the group decision-making method was recognized as the most appropriate gcm, simulating precipitation for this watershed.