امکان سنجی توسعه کاشت نشایی و بذری زوفا (hyssopus officinalis l.) با منابع آب شور

به سبب کاهش منابع آبی با کیفیت و غیر شور، کاشت گیاهانی با تحمل بالا به تنش‌های محیطی از جمله شوری دارای اهمیت است. گیاه دارویی زوفا به راحتی در هر خاکی و بدون نیاز به مواد غذایی فراوان رشد می‌کند. به منظور مقایسه کاشت نشایی و بذری گیاه دارویی زوفا در پاسخ به تنش شوری آب آبیاری، پژوهش گلدانی به‌صورت فاکتوریل بر پایه طرح کاملاً تصادفی، با سه تکرار در سال زراعی 1400 1399 در مرکز ملی تحقیقات شوری واقع در استان یزد انجام شد. فاکتورهای آزمایش شامل سه سطح شوری (شوری 0.44 (شاهد)، 3 و 6 دسی‌زیمنس بر متر) به‌عنوان فاکتور اول و روش کاشت در دو روش (نشا و کاشت مستقیم بذر) به‌عنوان فاکتور دوم بودند. نتایج نشان داد، بیشترین میزان ارتفاع گیاه (44 سانتی‌متر) در تیمار شاهد (با 167 درصد بیشتر از شوری 6 دسی‌زیمنس بر متر) و در روش کاشت نشا (43 درصد بالاتر از روش کاشت بذر)، همچنین بالاترین سطح برگ در تیمار شاهد (764.51 سانتی‌متر مربع با اختلاف 55.5 درصد نسبت به تیمار 6 دسی‌زیمنس بر متر)، وزن خشک کل (0.86 گرم در بوته) در تیمار شاهد (115 درصد بیشتر از تیمار 6 دسی‌زیمنس بر متر) و کشت نشا (60 درصد بالاتر از کاشت بذر)، کاروتنوئید در تیمار شاهد و کشت نشا (3.25 میلی‌گرم در گرم وزن تر با اختلاف 62 درصد بالاتر از تیمار مشابه در شوری 6 دسی‌زیمنس بر متر)، کلروفیل کل در تیمار شاهد و کشت نشا (26.87 میلی‌گرم در گرم وزن تر و 106 درصد بیشتر از تیمار مشابه در شوری 6 دسی‌زیمنس بر متر)، پتاسیم در تیمار شاهد (21090.09 میلی‌گرم در کیلوگرم با تفاوت 30 درصدی نسبت به بالاترین تیمار شوری) مشاهده شد. نتایج حاکی از آن بود که کشت نشا در همه پارامترهای مورد بررسی و به خصوص تیمار شاهد نسبت به کشت بذری دارای برتری بود. به طور کلی در روش کاشت نشا در مقایسه با کاشت بذر، گیاهان از تحمل و سازگاری و همچنین رشد بیشتری برخوردار بودند.

feasibility of developing seedlings and seeds planting of the hyssop (hyssopus officinalis l.) with salt water sources

due to the reduction of quality and non saline water resources, it is important to cultivate plants with high tolerance to environmental stresses such as salinity. the medicinal plant of hyssop grows easily in any soil without the need for food. this study with aimed at the response of different methods of hyssop plant planting to different levels of salinity was conducted as factorial experiment based on a completely randomized design with 3 replications, during 2020 2021 growing season in salinity research center, yazd. the experimental factors included three levels of salinity (0.44 [control], 3 and 6 ds/m), as the first factor and two cultivation methods (seedlings and seeds) as the second factor. the results showed that the highest plant height (44 cm) in control (with 167% more salinity than 6 ds/m) and seedling method (43% more than seed method), leaf area (764.51 cm2 with different 55.5% than 6ds/m) was obtained in control method. maximum total dry weight (0.86 g/plant) in control (115% more than 6 ds/m) and seedling method (60% more than seed method), maximum carotenoids content (3.25 mg/g fw with different 62% more than 6 ds/m) were observed in control when seedling method was used, also, at control and seedling cultivation treatment maximum total chlorophyll content (26.87 mg/g fw and 106% more than 6 ds/m) and highest amount of sodium (9486.83 mg/kg dw with increasing 216% than control treatment) in 6 ds/m, and also highest amount of potassium (21090.09 mg/kg dw with different 30% than 6ds/m) in control, were observed. in general, in the seedling planting method, compared to seed planting, the plant had more tolerance and adaptation as well as growth.