تعیین حقابه زیست‌محیطی رودخانه سجاس‌رود با استفاده از روش کیفیت آب و مدل تصمیم‌گیری درختی و مقایسه با روش‌های هیدرولوژیکی

در این تحقیق حقابه زیست‌محیطی رودخانه سجاس‌رود (ایستگاه هیدرومتری ینگی‌کند) استان زنجان با استفاده از دو روش کیفیت آب (موسوم به رابطه q) و روش تصمیم‌گیری درختی (مدل m5) محاسبه و با 4 روش هیدرولوژیکی (اسماختن، مدل ذخیره رومیزی، انتقال منحنی تداوم جریان (fdc shifting) و شاخص‌های منفرد جریان‌های کم‌آبی (7q10 و 7q2) مقایسه گردید. ارزیابی روش‌های هیدرولوژیکی نشان داد که روش fdc shifting نسبت به سایر روش‌ها از دقت مناسب‌تری در تعیین دبی زیست محیطی رودخانه سجاس‌رود برخوردار است. براساس روش مذکور دبی زیست‌محیطی با کلاس c در ایستگاه مورد مطالعه برابر 0/99 مترمکعب بر ثانیه معادل با 29/4% متوسط جریان سالیانه (mar) است. بیش‌ترین مقدار متوسط دبی زیست‌محیطی با روش کیفیت آب حاصل شد (1/48 m3/s، معادل با 43/9% متوسط جریان سالیانه) و کم‌ترین دبی زیست‌محیطی برآورد شده مربوط به روش شاخص‌های منفرد جریان‌های کم آبی است (0/26 m3/s، معادل با 7/7% متوسط جریان سالیانه)، در حالی‌که دبی زیست‌محیطی براساس روش تصمیم گیری درختی برابر 1/10 مترمکعب بر ثانیه معادل با 32/8% متوسط جریان سالیانه (mar) برآورد گردید. مطابق نتایج، مدل درختی m5 با ارائه روابط منحنی تداوم جریان علاوه بر ارائه مقادیر مناسب دبی زیست‌محیطی، قادر به تخمین مقادیر دبی‌های مشخصه‌ رودخانه است.

determination of environmental flow requirement of sojasrood river using water quality and decision tree methods and comparison with hydrological methods

in this study, the environmental flow of the sojasrood river (yengikand station) at zanjan province was calculated using the water quality )the so called q relationship) and m5 tree decision methods and then the results were compared with the four hydrological methods (smakhtin, desktop reserve model, fdc shifting and single low flow indices (7q10 and 7q2). evaluation of the hydrological methods showed that the fdc shifting method has the proper accuracy than other methods in determining the environmental flow of the sojasrood river. based on the fdc shifting method, the environmental flow (environmental management class c) at yengikand station was equal to 0.99 (m3/s), respectively, which is equal to 29/4% of mar. the maximum value of environmental flow was obtained by the water quality method (1.48 m3/s, equal to 43.9% of mar) and the minimum value of environmental flow was obtained by 7q10 and 7q2 method (0.26 m3/s, equal to 7.7% of mar) while, the environmental flow was determined 1.11 m3/s (equal to 32.8% of mar) based on the tree decision method. in sum, the tree decision method (m5) extracted the equations of flow duration curve and could properly determine the environmental flow and is able to provide the values of characteristic discharges of a river.