بررسی اثر کم‌آبیاری(di) و آبیاری بخشی ناحیه ریشه (prd) بر بهره‌وری آب و خصوصیات فتوسنتزی گیاه ماش (vigna radiate l.)

به‌منظور بررسی اثر کم آبیاری و آبیاری بخشی ناحیه ریشه بر بهره‌وری آب و پارامترهای فتوسنتزی گیاه ماش، آزمایشی در سال 1399 به‌صورت کرت خرد شده بر پایه بلوک‌های کامل تصادفی در سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه ایلام اجرا شد. تیمارهای آزمایشی شامل سه سطح آبیاری (100، 70 و 50 درصد نیاز آبی گیاه) به‌عنوان تیمارهای اصلی و سه روش آبیاری (معمولی، prd ثابت و prd متغیر) به‌عنوان تیمارهای فرعی بود. نتایج نشان داد که اثر تنش آبی بر بهره‌وری آب، کارایی کربوکسیلاسیون و کارایی مصرف آب فتوسنتزی در سطح یک درصد معنی‌دار بود. همچنین اثر متقابل تنش آبی و روش آبیاری بر بهره‌وری آب و کارایی کربوکسیلاسیون معنی‌دار بود. در همه روش‌های آبیاری بیشترین مقدار بهره‌وری آب در سطح آبی 75 درصد حاصل شد. بیشترین مقدار بهره‌وری آب به مقدار kg/m0.349 در سطح آبیاری 75 درصد نیاز آبی و روش prd متغیر اتفاق افتاد. در سطوح آبیاری 100 و 75 درصد نیاز آبی بین مقدار بهره‌وری آب روش آبیاری معمولی و prd متغیر تفاوت معنی‌دار وجود نداشت. در تنش‌های آبی شدید بهره‌وری آب در روش prd متغیر به طور معنی‌دار از دو روش دیگر بیشتر بود. بنابراین در شرایط کم‌آبیاری، استفاده از روش prd، در کاهش اثرات تنش خشکی موثر می‌باشد.

effects of deficit irrigation (rdi) and partial root zone drying (prd) on water productivity and photosynthetic characteristics of mungbean (vigna radiate l.)

in order to study the effect of deficit irrigation (di) and partial root zone drying (prd) on water productivity and photosynthetic characteristics of mungbean, a field experiment was conducted as a split plot experiment in a randomized complete block design with three replications and nine treatments at the research farm, ilam university during the growing season in 2021. treatments included three levels of deficit irrigation (50, 70 and 100% of water requirement) as main plots and three irrigation methods including; usual irrigation, fixed partial root zone drying, and alternative partial root zone drying as subplots. the results showed that the effect of drought stress on water productivity, carboxylation efficiency, and photosynthetic water use efficiency was significant. also, the interactive effect of drought stress and irrigation method on water productivity and carboxylation efficiency was significant. the highest amount of water productivity, in all irrigation methods, was found in 75% water requirement treatment. the highest water productivity (0.49 kg/m3) was recorded with the alternative prd method in 75 % of the water requirement level. there was no significant difference between alternative prd and di methods at 75 and 100 % of water requirement levels on water productivity. in severe drought stress, water productivity in the alternative prd method was significantly higher than the other two methods. therefore, in drought stress conditions, using the prd method was effective in reducing the effects of drought stress.