بررسی اثر فرارفت گرما و تابع باد در برآورد تبخیرتعرق مرجع در کرمان

در اقلیم‌های خشک و نیمه‌خشک ایران، بارندگی سالانه اندک، فصل بارنگی متمرکز بر ماه‌های سرد سال و فصل گرم و خشک متمرکز بر تابستان است. تحت این شرایط، محصولات کشاورزی اغلب در معرض تنش آبی قرار می گیرند و برآورد تلفات آبی ناشی از تبخیرتعرق نیازمند دقت بیشتری است. در اینگونه مناطق، پدیده محلی فرارفت گرما در تخمین تبخیرتعرق مرجع (eto) در اکثر روش‌های تجربی و ترکیبی، منبع اصلی خطا محسوب می‌گردد و لازم است متناسب با شرایط محلی، اصلاحات لازم در پارامترهایی نظیر تابع باد که در برآورد eto موثر هستند، اعمال گردد. در این مطالعه، دو سال داده تاریخی در مقیاس زمانی ساعتی دیدبانی شده در ایستگاه هواشناسی لایسیمتری مستقر در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه شهید باهنر کرمان مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت و تاثیر فرارفت گرما بر روی مقادیر eto بررسی و نهایتا توابع باد به تفکیک شب و روز، برای اقلیم نیمه خشک کرمان پیشنهاد گردید. نتایج نشان داد که با افزایش شاخص فرارفت، بیش‌برآوردی تا حدود 50% در مقدار eto مشاهده می‌شود. تابع باد پیشنهادی برای منطقه کرمان در روز شکل نمایی و در شب صورت توانی دارد. این توابع به طور متوسط برای این دو مقیاس زمانی به ترتیب 26 و 8 درصد به دقت برآورد eto افزوده‌اند.

investigating the effect of advection and wind function in estimating reference evapotranspiration in kerman

the arid and semi arid climates of iran are characterized by a hot and dry season in summer and a mild annual temperature and precipitation in winter. under these conditions, agricultural crops are often submitted to water stress, and the estimation of water losses requires more accuracy due to evapotranspiration. in such regions, the local advection is considered the main source of error in the estimation of reference evapotranspiration (eto) by most empirical and combined methods. therefore, according to the local conditions, the necessary corrections for some parameters, such as the wind function, should be made. in this study, two years of historical observed data were used on an hourly time scale. these data were obtained and analyzed from the meteorological lysimeter station located on the research farm of the shahid bahonar university of kerman. the effect of advection on eto values was investigated and finally, the wind functions were suggested for the semi arid climate of kerman for nighttime and daytime, separately. the results showed that the model tends to overestimate eto by about 50% with the increase of the advection index. the proposed wind function for kerman region has an exponential form during the daytime and a power form at nighttime. on average, these functions have added 26 and 8 percent to the accuracy of eto estimation for these two time scales, respectively.