ارزیابی روش های محاسبه منحنی دبی-اشل بر اساس روابط مقاومت فرم بستر در ایستگاه هیدرومتری آبلو نکارود مازندران

در ایستگاه‌های هیدرومتری عمدتاً به دلیل مشکل اندازه‌گیری دبی در شرایط وقوع سیلاب، منحنی دبی - اشل از روی‌داده‌های اندازه‌گیری شده مربوط به شرایط غیر سیلابی استخراج می‌گردد و برای شرایط سیلابی برونیابی می‌شود. استفاده از منحنی دبی - اشل برونیابی شده برای محاسبه سیلاب ممکن است مقادیر کمتر یا بیشتری را تخمین بزند. علت این موضوع این است که در شرایط جریان سیلابی ممکن است نوع فرم بستر تشکیل‌شده تغییر یابد و باعث تغییر مقاومت در برابر جریان گردد. بنابراین به‌منظور پیش‌بینی بهتر منحنی دبی – اشل لازم است از روابطی استفاده شود که در آن‌ها مقاومت فرم بستر در نظر گرفته شود. در این تحقیق از روش‌های انیشتین - بارباروسا، شن، وایت، انگلوند و براونلی برای تکمیل قسمت انتهایی منحنی دبی اشل حاصل از اندازه‌گیری در ایستگاه هیدرومتری آبلو واقع بر رودخانه نکارود و یا ساخت منحنی دبی - اشل در ایستگاه مذکور استفاده گردید. پس از برداشت داده‌های موردنیاز شامل مقاطع عرضی، دبی اندازه گیری شده و اشل متناظر با آن و همچنین منحنی دانه‌بندی مواد بستر در این ایستگاه و محاسبه دبی اشل متناظر با آن توسط روش‌های ذکرشده در سال آبی 1401- 1400، مقایسه‌های آماری مختلف بین دبی‌های محاسباتی و اندازه‌گیری شده متناظر انجام گردید. نتایج نشان داد روش انیشتین بارباروسا دارای کمترین مقدار متوسط خطای مطلق 6.9 و متوسط جذر مربعات خطا 2.7 نسبت به سایر روش‌ها است.

assessment of estimation methods of stage -discharge rating curve according to bed form resistance equations in nekarud ablo hydrometry station, mazandaran

stage discharge rating curve is mainly developed from measured data in any hydrometry station. measured data usually obtain in low to medium flow discharge, because in most cases it is very difficult to measure the flow discharge during flood. therefore, the stage discharge is extrapolated beyond the measured data to compute the flood which may estimate low or higher value. this is because during the high flow, the bed form is developed which causes the flow resistance to change. in order to establish a better stage discharge rating curve, it is important to apply methods which consider the bed form resistance. in this research, einstein barbarossa, shen, white, engelund and brownlie methods were used to complete the final part of the stage discharge rating curve obtained from the measurement at the ablo hydrometry station located on the nekarud river or to construct the stage – discharge rating curve at the mentioned station. after collecting the required data including river cross section, discharge and related stage and bed material gradation in this station and calculating the corresponding stage – discharge using the mentioned methods in the water year 2021 2022, various statistical comparisons were made between calculated and measured discharges. the results showed that the einstein barbarossa method has the lowest absolute mean error of 6.9 and minimum root mean square error of 2.7 compared to other methods.