اثرات دور آبیاری و تراکم بوته بر تولید علوفه و محتوای آب نسبی ارقام کینوا، کوشیا و سورگوم علوفه‌ای در گلستان

یکی از پایدارترین روش‌های محافظتی در اکوسیستم های بیابانی تولید گیاهان هالوفیت با استفاده از آب و خاک شور برای تامین علوفه در این مناطق می‌باشد. به منظور مطالعه تراکم بوته و دور آبیاری کوشیا، کینوا و سورگوم علوفه‌ای، آزمایشی طی سال‌های 94 و 95 بصورت فاکتوریل کرت‌های خرد شده در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی در چهار تکرار در ایستگاه شوری آق‌قلا در استان گلستان اجرا شد. در این تحقیق اثرات تیمار تراکم بوته (11/1، 716/7 و 33/3 بوته در متر مربع ) و همچنین دور آبیاری با چهار سطح (5 ، 10 ، 15 ، 20 روز) بر عملکرد و برخی صفات مورفولوژیکی دو توده کوشیا (توده های بومی بیرجند و سبزوار)، کینوا( santa maria و sajama iranshahr) و ارقام اسپید فید و kfs3 سورگوم علوفه‌ای بررسی شد. نتایج نشان داد رقم سانتاماریای کینوا بیشترین محتوای آب نسبی را داشت. توده سبزوار در تراکم 33/33 بوته در متر مربع و آبیاری 5 روز یکبار با عملکرد 7/64 تن درهکتار بیشترین ماده خشک و اجزای عملکرد را دارا بود. با افزایش تراکم و آبیاری به موقع تا تراکم 333 هزار بوته در هکتار ماده خشک کوشیا و کینوا افزایش یافت ولی این افزایش برای سورگوم تا تراکم 167 هزار بوته در هکتار بود. تیمار مناسب کینوا رقم سانتاماریای در تراکم 16/16 بوته در متر مربع و آبیاری 5 روز یکبار با عملکرد ماده خشک 4/37 تن در هکتار بود. رقم سورگوم kfs3 در همین تراکم و تناوب آبیاری با عملکرد ماده خشک 3/3 تن در هکتار در اولویت بعدی رتبه بندی شد. بررسی اثرات متقابل نشان داد توده سبزوار در تراکم 33 بوته در متر مربع و آبیاری 5 روز یکبار با عملکرد 34 تن درهکتار بیشترین عملکرد علوفه تر را دارا بود. بنابراین می‌توان از این گیاه به‌عنوان یک گزینه مناسب در تولید علوفه بهره جست.

the effects of plant density and irrigation frequency on production and water content of varieties kochia, quinoa and forage sorghum

in order to study irrigation frequency and plant density of kochia (kochia scoparia), quinoa and forage sorghum, a field experiment was conducted during 2015 and 2016 at salinity station. the experiment was laid out in a randomized complete block design in form of split plot factorial experiment and replicated four times. at this research effects of irrigation frequency at four levels (irrigation after 5, 10, 15 and 20 days), and plant density at three levels (11.1, 16.7 and 33.3 plants per m2) on koshia (birjand and sabzevar bulks), quinoa (santa maria and sajama iranshahr) and verities of kfs3 and speedfeed sorghums were investigated .results showed that; variety of quinoa santa maria had the most water content. sabzevar bulk at irrigation every 5 days interval and 33.33 plants per m2 with dry yield of 7.64 ton ha-1 had the highest yield and yield components of dry yield of forage. interraction effects results showed that; with increasing plant density and irrigation on time until plant density of 333000 plants per hectare koshias and quinoas dry matter increased but this increasing for forage sorghum accurse till plant density of 167000 plant ha-1. sabzevar bulk at irrigation every 5 days interval and 33.33 plants per m2 with yield of 33.99 ton ha-1 had the highest yield. the suitable treatment of quinoa was santa maria at irrigation every 5 days interval and 16.7 plants per m2 with dry yield of 4.37 ton ha-1 had the highest dry yield and kfs3 at the same plant density and irrigation frequency with yield of 3.3 ton ha-1 had the less ranking. intrection effects of treatments showed, sabzevar bulk of koshia at irrigation every 5 days interval and 33 plants per m2 with yield of 34 ton ha-1 had the highest fresh forage yield. the present findings suggest that in semiarid environments (where saving water is very important) it seems koshia had good stand establishment in the saline soils and water conditions could be insured if proper management is applied in the farms.