ارتقاء بهره وری آب دو رقم برنج هاشمی و فجر با خشکاندن میان فصلی شالیزار

اهمیت برنج به عنوان یک محصول اساسی در تغذیه جوامع بشری بر کسی پوشیده نیست، در کنار آن برای تولید برنج، آب اساسی ترین نهاده برای کشت این محصول به حساب می آید. بحران آب یک معضل جدی در حال حاضر و در چشم انداز آینده کشور می باشد. در این راستا به منظور بررسی اثرات زهکشی میان فصل بر عملکرد، آب مصرفی و بهره‌وری آب روی دو رقم برنج هاشمی و فجر، طرحی به صورت فاکتوریل در قالب بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در بابلسراجرا شد که شامل رقم در دو سطح و مدت زمان زهکشی میان فصل صفر(شاهد)، 3 ، 5 ، 7 و 9 روزه بود. نتایج این تحقیق نشان داد که اثر زهکشی میان فصل و رقم روی هر سه صفت آب مصرفی، عملکرد و بهره‌وری آب مصرفی در سطح 1% معنی دار بودند. اثر متقابل زهکشی میان فصل و رقم روی آب مصرفی معنی‌دار نبود ولی روی عملکرد دانه و بهره‌وری آب در سطح 5% معنی دار بود. در بین تیمارها، زهکشی میان فصل 5 روزه برای دو رقم هاشمی و فجر به ترتیب با 0.92 و 1.30 کیلوگرم بر متر مکعب، بیشترین بهره‌وری آب را دارا بودند. بیشترین عملکرد و کمترین آب مصرفی نیزمربوط به تیمارهایی با زهکشی 5 روزه بود. و از این رو، جهت زهکشی میان فصل برنج در شرایط منطقه مورد مطالعه، اعمال زهکشی 5 روزه پیشنهاد می‌گردد.

promotion of hashemi and fajr rice cultivars water productivity by mid-summer drainage of paddy field

importance of rice as a staple crop for feeding of human being is obvious. besides, water is major input for rice production. water crisis is one the serious interest for present and future conditions of iran. then, this research conducted for investigation of mid-summer drainage effects on yield, water consumption and water productivity of hashemi and fajr rice cultivars. for obtaining this purpose, a field experiment was carried out as a factorial in basis of randomized complete block design in 3 replications with 5 mid- summer drainage treatments i.e. 0, 3, 5, 7 and 9 in babolsar. results showed that the effects of mid- summer drainage and variety on water consumption, grain yield and water productivity were significant (p<0.01), and mid-summer drainage with 5 days’ duration on both cultivars had the highest water productivity, 0.91 and 1.29 kg/m3 respectively. also maximum yield and minimum water consumption resulted for 5 days’ mid-summer drainage treatment. thus, 5 days’ duration for mid-summer drainage of paddyfield was recommended for this region.