بررسی اثر کم‌آبیاری موجی و یک در میان بر عملکرد و بهره‌وری آب ذرت دانه‌ای

به‌منظور بررسی اثر کم‌آبیاری موجی و یک در میان بر عملکرد و بهره‌وری آب ذرت دانه‌ای رقم سینگل کراس 704 ، پژوهشی در دشت جایدر شهرستان پلدختر طی سال زراعی 1400-1399 انجام شد. طرح آماری پژوهش، طرح فاکتوریل در قالب بلوک کامل تصادفی بود که شامل دو فاکتور در پنج و سه سطح بود: فاکتورa (پنج روش آبیاری جویچه‌ای) شامل آبیاری معمولی یا سنتی (c)، آبیاری موجی با نسبت‌های قطع و وصل جریان یک به یک (〖 s〗_1) و دو به یک (s_2) تا زمان تکمیل پیشروی، آبیاری یک در میان ثابت (ff) و آبیاری یک در میان متغیر (af) و همچنین فاکتورb (سه رژیم آبیاری) شامل 100 درصد نیاز آبی (i_100)، 80 درصد نیاز آبی (i_80) و 60 درصد نیاز آبی (i_60) است. لذا تعداد تیمارهای آزمایشی 15 و تعداد تکرارها نیز 3 تکرار بود. نتایج تحقیق نشان داد که در مقایسه با تیمار شاهد (ci_100)، بیشترین و کمترین صرفه‌جویی در مصرف آب مربوط به تیمارهای آبیاری afi_60 و s_2 i_100 برابر 50.2 و 9.6 درصد بود. بیشترین راندمان کاربرد آب، کمترین تلفات رواناب سطحی و نفوذ عمقی تیمارهای تحقیق، مربوط به تیمار آبیاری afi_60 به‌ترتیب با مقادیر 75.7، 22.4 و 1.9 درصد بود. بیشترین عملکرد محصول (وزن دانه و وزن کل بلال‌ها) مربوط به تیمار آبیاری s_2 i_100 با مقادیر 6202 و 8064 کیلوگرم در هکتار اندازه‌گیری شد که نسبت به تیمار شاهد 4.97 و 5.13 درصد افزایش یافت. بیشترین بهره‌وری آب برای وزن دانه و وزن کل بلال‌ها مربوط به تیمار آبیاری s_1 i_60به‌ترتیب برابر 0.75 و 0.95 کیلوگرم بر متر مکعب محاسبه شد که نسبت به تیمار شاهد 47 و 41.8 درصد افزایش داشت و به‌عنوان مناسب‌ترین روش کم‌آبیاری ذرت در منطقه مورد مطالعه پیشنهاد شد.

investigation the effect of surge and alternate deficit irrigation on yield and water productivity of grain maize

in order to investigate the effect of surge and alternate deficit irrigation on yield and water productivity of grain maize variety sc704, a research was done in jaydar plain of poldakhtar city during the 2021-2022. the statistical design of the research was factorial in a randomized complete block which included two factors at 5 and 3levels. factor a (five furrow irrigation methods) including conventional irrigation (c), surge irrigation with on/off cycle ratios of 1 and o.5 (s_1 and s_2, respectively) until advance time is complete, fixed alternate irrigation (ff) and variable alternate irrigation (af) as well as factor b (three irrigation regimes) including 100% water requirement (i_100), 80% water requirement (i_80) and 60% water requirement (i_60). the number of experimental treatments was 15 and the number of replications was 3. the results showed that compared to the control treatment (ci_100), the highest and lowest water consumption savings related to irrigation treatments afi_60 and s_2 i_100 were equal to 50.2 and 9.6%.the highest water use efficiency, the lowest surface runoff losses and the deep penetration of research treatments are related to afi_60 irrigation treatment respectively with values of 75.7, 22.4 and 1.9% . the highest yield (grain weight and total weight of ears) was related to s_2 i_100 irrigation treatment with values of 6202 and 8064 kg / ha, which increased by 4.97 and 5.13% compared to the control treatment. the highest water productivity for grain weight and total weight of ears was related to s_1 i_60 irrigation treatment respectively equal to 0.75 and 0.95 kg / m3 , which increased by 47 and 41.8% compared to the control treatment and it was suggested as the most appropriate method of maize irrigation in the study area.