تاثیر سد بار بر آبخوان دشت نیشابور در بهره‌برداری تلفیقی از منابع آب سطحی و زیرزمینی

سدسازی یکی از متداول‌ترین برنامه‌های توسعه بهره‌برداری از منابع آب است که با تغییر در چرخه هیدرولوژی از چالش برانگیزترین مباحث مدیریت منابع آب محسوب می‌شود. در این پژوهش با مدل‌سازی جریان آب زیرزمینی آبخوان نیشابور توسط کد مادفلو در محیط نرم‌افزار gms، تاثیر بهره‌برداری تلفیقی از منابع آب سطحی و زیرزمینی برای تامین آب شرب شهر نیشابور (آبگیری از سد بار و چاه‌های بهره‌برداری) در بخش‌های مختلف آبخوان ارزیابی شده است. بر پایه بیلان آبی تهیه شده برای چهار دوره آبگیری سد (1393 لغایت 1396) و مدل ریاضی آبخوان، تشدید افت سطح آب‌زیرزمینی حداکثر به میزان 1.35 متر در آبخوان نیشابور به وقوع پیوسته است. همچنین در صورت انتقال آب برای مصرف شرب شهر نیشابور و کاهش بهره‌برداری چاه‌های آب شرب، تخفیف شدت افت به میزان 1.1 و 2.66 متر برای دو سناریوی: انتقال آب آبگیری شده (شرایط واقعی) و انتقال آب برابر با تخصیص مصوب رخ می‌دهد. علاوه بر این تشدید بالا آمدگی سطح آب زیرزمینی در گستره شهری به میزان 0.25 و 0.93 برای دو سناریوی مورد اشاره تحقق می‌یابد. نتایج پژوهش نشان داد، ساخت سد بار تاثیر قابل توجهی در تغییرات سطح آب‌زیرزمینی در بخش‌های مختلف آبخوان دارد و دامنه تاثیر با مدل‌سازی به خوبی قابل ارزیابی و پیش‌بینی است.

effect of bar dam on neyshabur aquifer in conjunctive use of surface and groundwater resources

dam construction is one of the most common development programs for the use of water resources, which is considered one of the most challenging topics in water resources management due to changes in the hydrological cycle. in this study, by modeling the neyshabur aquifer using gms software, the effects of conjunctive use of surface water and groundwater resources for drinking water supply in neyshabur city (water intake of dam and exploitation wells) have been evaluated in different parts of the aquifer. the results show that based on the water balance prepared for the four periods of dam intake (from 2014 to 2017) and the mathematical model of the aquifer, the intensification of groundwater level drop occurred up to 1.35m in the neyshabur aquifer. moreover, in the case of transferring water for drinking in neyshabur city and reducing the exploitation of drinking water wells ,reduction of drop intensity between 1.1 and 2.66 m will be observed for two scenarios, namely water transfer based on water intake and approved allocation. in addition, the intensification of groundwater level rise in the urban area will be realized by 0.25 and 0.93 m for the two mentioned scenarios, respectively. the results of research reveald, bar dam construction has significant impact on water table fluctuations in parts of aquifer and range of impact can be well assessed and predicted by modeling.