بررسی گرافیکی و تحلیل آماری تغییرات کیفی و کمی آب رودخانه (مطالعه موردی: پلرود استان گیلان)

تشخیص بلندمدت کیفیت و کمیت آب رودخانه‌ها برای بررسی تغییرات به وقوع پیوسته در گذشته و پیش‌بینی آینده از اهمیت شایانی برخوردار است. از همین رو، هدف از انجام این پژوهش بررسی تغییرات کیفی و کمی آب رودخانه پلرود استان گیلان با استفاده از روش‌های گرافیکی و تحلیل آماری بود. در این تحقیق، از داده‌های ثبت شده متغیرهای کیفیت آب در ایستگاه هیدرومتری پلرود از سال 1378 تا 1397 استفاده شد ﮐﻪ اﯾﻦ ﻣﺘﻐﯿﺮﻫﺎ ﺷﺎﻣﻞ ﻣﻨﯿﺰﯾﻢ، ﮐﻠﺴﯿﻢ، ﭘﺘﺎﺳﻢ، ﮐﻠﺮﯾﺪ، ﺑﯽ ﮐﺮﺑﻨﺎت، ﺳﻮﻟﻔﺎت، اﺳﯿﺪﯾﺘﻪ، ﮐﻞ ﺟﺎﻣﺪات ﻣﺤﻠﻮل، ﻫﺪاﯾﺖ اﻟﮑﺘﺮﯾﮑﯽ، ﻧﺴﺒﺖ ﺟﺬب ﺳﺪﯾﻢ و دﺑﯽ ﺑﻮده اﺳﺖ. از نمودار شولر برای بررسی شرب، ویلکوکس برای کشاورزی، پایپر برای بررسی تیپ آب و همچنین روش من‌کندال برای بررسی سری زمانی و آزمون همبستگی پیرسون برای بررسی روابط میان پارامترهای استفاده شد. براساس نتایج به دست آمده از نمودار شولر کیفیت آب رودخانه پلرود از لحاظ شرب در بازه زمانی بیست‌ساله و برای فصول بهار، تابستان، پاییز و زمستان در یک وضعیت مناسب قرار گرفته است. نتایج نمودار ویلکوکس که کیفیت آب رودخانه از لحاظ کشاورزی در یک وضعیت خوب و مناسب و نتایج نمودار پایپر نشان از تیپ آب و رخساره آن در رودخانه پلرود از نوع بی‌کربناته کلیسک است. همچنین مطابق آزمون من‌کندال روند خطی افزایشی در دبی سالانه رودخانه وجود دارد. نتایج تحلیل آماری کیفی پارامترهای مورد بررسی در این پژوهش در بازه زمانی سال 1378 تا سال 1397 نشان داد که در فصل تابستان پارامترهای مورد سنجش از مقادیر بالایی نسبت به سایر فصول برخوردار هستند به گونه‌ای که بالاترین میانگین حسابی برای شاخص ec در این فصل برابر با 290.85، شاخص tds برابر با 246.3، شاخص ph برابر با 7.65 بود. همچنین در بررسی دبی مشخص گردید که بالاترین مقدار دبی مربوط به فصل بهار با میزان m^3/s 30.82 و کمترین آن در فصل تابستان با مقدار 10/73 m^3/s است. نتایج آزمون پیرسون نشان داد که بین هدایت الکتریکی و کل مواد جامد محلول در آب رابطه مستقیم و معنی‌دار وجود دارد.

graphic study and statistical analysis of water qualitative and quantitative changes in river (case study: polroud, guilan province)

longterm recognition of river water quality and quantity is important for examining changes in the past and predicting the future. therefore, in this study, qualitative and quantitative changes in the water of the polroud river in guilan province have been investigated using graphical methods and statistical analysis. in this study, the recorded data of water quality variables in from 1999 to 2018 were used. schuler diagrams were used to evaluate drinking quality, wilcox for agricultural quality, piper to use water type, and mannkendal method to examine time series and pearson correlation test to examine the relationships between parameters. according to the results obtained from the schuler diagram, the water quality of the river is in a good condition in terms of drinking and for the seasons of spring, summer, autumn and winter. the results of the wilcox diagram show that the river water quality is agriculturally in a good and suitable condition and the results of the piper diagram show the water type is calcium bicarbonate. also, according to the mannkendal test, there is an increasing linear trend in the annual flow of the river. the results of qualitative statistical analysis of the parameters studied in this study in the period from 1999 to 2018 showed that in the summer the measured parameters have high values compared to other seasons so that the highest mean for the ec index in this season is equal to 290.85, tds was equal to 246.3, ph index was equal to 7.65. also, in the flow study, it was found that the highest flow rate is related to spring with a rate of 30.82 m3/s and the lowest in summer with a rate of 10.73 m3/s. the results of pearson showed that there is a direct and significant relationship between ec and tds.