بررسی بهره‌وری آب آبیاری سویا در مزارع استان گلستان

این پژوهش با هدف اندازه‌گیری آب مصرفی و بهره‌وری آب تحت مدیریت زارعین در 44 مزرعه سویا ( 37 مزرعه آبی و 7 مزرعه دیم) در سه منطقه گرگان، علی‌آباد و کردکویبندرگز در استان گلستان در سال 1399 اجرا شد. خواص فیزکو شیمیایی خاک و آب، روش آبیاری، میزان آبیاری و مشخصات زراعی اندازه‌گیری شد. نتایج نشان داد که در مناطق گرگان، علی آباد و کردکویبندرگز به ترتیب 13‌%، 7‌% و 28‌% اراضی به‌صورت بارانی آبیاری شدند و بقیه به‌صورت سطحی بود. مقدار آب ورودی به مزرعه در روش سطحی با استفاده از فلوم و در روش بارانی با دبی‌سنج اندازه‌گیری شد و با نیاز آبی سویا مقایسه شد. نتایج نشان داد که نیاز آبی خالص سویا در سال 1399 در کشت بهاره برای شهرهای گرگان، علی‌آباد و کردکویبندرگز به ترتیب برابر 593، 435 و 516 و برای کشت تابستانه برابر با 525، 398 و 486 میلی‌متر بود که نسبت به مقادیر بلندمدت برای کشت‌های بهاره و تابستان به ترتیب 25 و 22 درصد و نسبت به سند ملی 45 و 64 درصد افزایش داشت. میانگین مقدار آب آبیاری ورودی به مزارع سویا در سال زراعی 99 در مناطق گرگان، علی‌آباد و کردکویبندرگز به ترتیب 4460، 4620 و1500 مترمکعب در هکتار بود و در این مناطق به ترتیب 80‌%، 45‌% و 100‌% زارعین کم آبیاری انجام دادند. در سال زراعی موردنظر سهم بارش در تامین نیاز آبی اراضی تحت آبیاری سویا در مناطق گرگان، علی‌آباد و کردکوی–بندرگز در اراضی آبی به ترتیب 20، 21 و 33 درصد بود. متوسط بهره‌وری آب کاربردی سویا در گرگان و علی‌آباد 0.46 و 0.51 کیلوگرم بر مترمکعب و در کردکویبندرگز در اراضی آبی 1.6 و در اراضی دیم 2.9 کیلوگرم بر مترمکعب بود. میانگین بهره‌وری آب آبیاری در روش بارانی نیز 1.45 کیلوگرم بر مترمکعب بود که 56% بیشتر از روش سطحی بود.

Investigation of Soybean Irrigation Water Productivity in Farms of Golestan Province

The current study aimed to measure the water use and water productivity in 44 soybean farms (37 irrigated and 7 rainfed farms) under the management of farmeres in 3 regions including Gorgan, Aliabad, and KordkuyBandar Gaz in Golestan province in 2020. Required information including physicochemical properties of soil and water, irrigation method, volume of irrigation water and cultivation properties were measured. Results showed that in the mentioned regions only 13, 7 and 28 percent of farms were irrigated by sprinkler irrigation and others were irrigated by surface irrigation, respectively. The volume of water use was measured by flume in the surface irrigation and was determined by measuring water flow in the sprinkler irrigation and were compared with the soybean water requirement. Results showed that the net water requirement of soybean in 2020 for Gorgan, Aliabad and KordkuyBandar Gaz regions was 593, 435 and 516 mm for planted in spring, and was 525, 398 and 486 mm for planted summer, respectively which compared to when long term meteorological values are used is increased by about 25 and 22 percent and 45 and 64 percent to National Water Document values for planted in spring and summer. The mean irrigation water use in 2020 in Gorgan, Aliabad and KordkuyBandar Gaz was 4460, 4620 and 1500 cubic meters per hectare, respectively and in these regions, 80%, 45% and 100% of farmers applied deficit irrigation, respectively. The rainfall provided 20, 21 and 33 percent of irrigated soybean water requirement in Gorgan, Aliabad and KordkuyBandar Gaz, respectively. The average applied water productivity in Gorgan and Aliabad was 0.46 and 0.51 kg/m3 and in KordkoyBandar Gaz was 1.6 kg/m3 for irrigated farms and 2.9 kg/m3 for rainfed farms.