اثر نیتروژن و تراکم‌ کشت بر تولید و بهره‌وری آب ذرت دانه‌ای در شرایط آبیاری و دیم

به منظور بررسی تاثیر سطوح نیتروژن، تراکم کشت و آبیاری بر عملکرد و بهره‌وری‌ آب ذرت، پژوهشی در دو سال متوالی (1396 و 1397) در استان گیلان، شهرستان لنگرود اجرا گردید. این پژوهش در قالب آزمایش اسپیلیت فاکتوریل با طرح پایه بلوک‌های کامل تصادفی و با سه تکرار انجام پذیرفت. در کرت‌های اصلی تیمارهای آبیاری (آبیاری کامل و دیم) و در کرت‌های فرعی چهار سطح مصرف کود نیتروژن (0، 100، 200 و 300 کیوگرم در هکتار) و سه سطح تراکم کاشت (10، 20 و 30 سانتی‌متر بین بذور روی ردیف) قرار گرفتند. نتایج تجزیه واریانس نشان دادکه بین تیمارها در صفات مورد بررسی، تفاوت معنی‌داری وجود دارد. همچنین نتایج مقایسه میانگین ها نشان داد که بیشترین عملکرد دانه، عملکرد بیولوژیک، تعداد دانه در بلال، طول بلال، شاخص برداشت در تیمارهای آبیاری کامل به همراه مصرف 300 کیلوگرم کود نیتروژن و تراکم 20×75 و بیشترین ارتفاع بوته در تیمارهای آبیاری کامل و مصرف 300 کیلوگرم کود نیتروژن و تراکم 10×75 به دست آمد. علاوه بر این، بیشترین بهره‌وری آب مبتنی بر عملکرد دانه و بهره‌وری آب مبتنی بر عملکرد بیولوژیک به ترتیب با میانگین 1.85و 3.53 کیلوگرم بر مترمکعب مربوط به تیمار آبیاری کامل و مصرف 300 کیلوگرم در هکتار کود نیتروژن بود. نتایج نهایی تحقیق نشان داد گرچه میزان بارندگی سالانه در منطقه مورد بررسی زیاد است اما برای حصول عملکرد مطلوب ذرت نیاز به آبیاری کامل می‌باشد. همچنین تراکم 20×75 مناسبترین تراکم کشت و مصرف 300 کیلوگرم کود نیتروژن بعنوان مناسبترین مدیریت ذرت در منطقه معرفی می‌گردد.

Effects of nitrogen and planting density on production and water productivity of maize under irrigation and rainfed conditions

In order to investigate the effect of nitrogen fertilizer, plant densities and irrigation treatments on yield and water productivity in maize, a study was conducted as a split factorial experiment in a randomized complete block design with 3 replications in 2017 and 2018 in Gilan province.The main plots were irrigation treatments (complete irrigation, nonirrigation) and subplots with four levels of nitrogen fertilizer application (0, 100, 200 and 300 kg ha1) and three levels of planting density (10, 20 and 30 cm per row). Analysis of variance showed significant differences between treatments on yield, yield components and water productivity. Results of mean comparison showed that the highest grain yield, biological yield, number of kernels per ear, ear length, harvest index in complete irrigation treatments with 300 kgN/ha and 75×20 density and highest plant height in irrigation and 300 kgN/ha treatments and density of 75×10 were obtained. In addition, the highest grain and biological water productivity were 1.85 and 3.53 kg/m3 for full irrigation and consumption of 300 kgN/ha nitrogen fertilizer, respectively. The final results showed that although annual rainfall was high in the study area, complete irrigation and 75×20 densities and 300 kgN/ha were recommended as the best experimental treatment to achieve optimal corn yield.