ارزیابی تاثیر سیستم‌های مختلف کشت بر بهره‌وری آب، عملکرد و اجزای عملکرد دو رقم اصلاح شده و بومی برنج

پژوهش حاضر به منظور بررسی تاثیر سه سامانه‌ کشت شامل کشت سنتی غرقابی، بهبودیافته و مدیریت کشت فشرده‌ برنج با رژیم های مختلف آبیاری بر روی بهره وری آب، عملکرد و اجزای عملکرد دو رقم هاشمی و کوهسار در کشت های اول و دوم به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی طی دو سال زراعی 96-1395 و 97-1396 در استان مازندران انجام شد. نتایج نشان داد که اثر این سه سامانه‌ کشت بر تعداد دانه در خوشه، تعداد دانه‌ پر و پوک، عملکرد دانه، ارتفاع گیاه، طول خوشه، مقدار نیاز آبی و تبخیر تعرق گیاه در سطح احتمال 1% معنی دار شد. بیشترین مقدار بهره وری مبتنی بر آبیاری با مقدار 2.24 کیلوگرم بر مترمکعب برای رقم کوهسار در کشت دوم (مدیریت کشت فشرده برنج) و کمترین مقدار نیز برای رقم کوهسار در کشت اول (سامانه سنتی غرقابی) با مقدار 0.66 کیلوگرم شلتوک بر مترمکعب آب اختصاص یافت. نتایج پژوهش نشان داد که به‌کارگیری سامانه های مدیریت کشت فشرده‌ برنج و بهبودیافته باعث افزایش بهره وری آب شده و لذا می تواند از راهکارهای قابل توصیه به مسئولان و کشاورزان مناطق برنج خیز باشد. باتوجه‌به افزایش دوره‌ رشد گیاه در سامانه‌ مدیریت کشت فشرده‌ برنج به علت جوان بودن بوته و احتمال برخورد آن با فصل سرما و کاهش قابل توجه عملکرد، کاربرد آن در کشت دوم برنج خصوصاً هنگام تاخیر در نشاکاری توصیه نمی شود.

Evaluation of the effect of different cultivation systems on water productivity, yield and yield components of two improved and native rice cultivars

The present study was conducted to investigate the effect of three rice cultivation systems including traditional flooded cultivation, improved cultivation and system of rice intensification (SRI) with different irrigation regimes on water productivity, yield and yield components of Hashemi and Kuhsar cultivars in the first and second crops. It was done in factorial in the form of a randomized complete block design in two cropping years of 20162017 and 20172018 of Mazandaran province in Iran.  The results showed that the effect of these three cropping systems on the number of seeds per panicle, number of full and empty seeds, grain yield, plant height, cluster length, water requirement and plant evapotranspiration was statistically significant at 1% level. The highest amount of irrigationbased productivity with a value of 2.24 for Kuhsar cultivar in the second crop (intensive rice cultivation management) and the lowest amount for Kuhsar cultivar in the first crop (traditional flooding system) with a value of 0.66 kg / m3 Kg of paddy per cubic meter of water was allocated. The results showed that the use of improved and intensive rice cultivation management systems increases water productivity and therefore can be one of the recommended solutions to officials and farmers in rice fields. Due to the increase in plant growth period in the intensive rice cultivation management system due to the young age of the plant and the possibility of its collision with the cold season and a significant reduction in yield, its use in the second crop, especially when delayed transplanting is not recommended. Be.