تحلیلی بر آب مصرفی بخش کشاورزی مبتنی بر تبخیر وتعرق واقعی

تعیین آب مصرفی کشاورزی به عنوان بخش مصرف‌کننده اصلی منابع آبی کشور به منظور برنامه‌ریزی و مدیریت مصرف منابع و برقراری امنیت غذایی، امنیت آبی و بهبود معیشت جمعیت رو به افزایش، از اهمیت بسیاری برخوردار است. آب مصرفی یا تبخیر و تعرق واقعی، بخشی از آب کاربردی و یا تحویلی به بخش کشاورزی است که از دسترس خارج می‌شود و امکان استفاده مجدد از آن نیست. تخمین توزیع مکانی تبخیر و تعرق واقعی (eta) بر اساس داده‌های ماهواره‌ایی معتبر یک رویکرد نوین در برنامه‌ریزی و تعیین بیلان آب می‌باشد. در مطالعه حاضر از روش‌شناسی معرفی شده توسط سازمان خواربار جهانی (فائو) که در پایگاه اطلاعاتی wapor ارائه شده است مقادیر تبخیر، تعرق و تبخیر واقعی در سطح کشور و کاربری‌های زراعت، باغ و دیم استخراج شد. نتایج نشان داد بیشترین تبخیر و تعرق واقعی نزدیک به 2500 میلی‌متر در سواحل شمالی و دریاچه ارومیه رخ میدهد. نتایج نشان داد، در یک دوره 12 ساله متوسط مقدار تبخیر و تعرق واقعی در اراضی آبی باغ برابر با 299.30 میلی‌متر و در اراضی آبی زراعت 301.52 میلی‌متر بوده است. بر همین اساس میزان تبخیر و تعرق واقعی اراضی آبی در مقیاس کشوری و برای سال 981397، برابر با 28.84 میلیارد مترمکعب تعیین گردید که به تفکیک زراعت و باغ برابر با 20.78 و 8.06 میلیارد مترمکعب می باشد. همچنین، 72.1 درصد از این مقدار به تعرق و 27.9 درصد دیگر به تبخیر تعلق دارد.

The interpretation of water consumption in the agricultural sector based on actual evapotranspiration

Determination of agricultural water consumption, as the main consumer of the country’s water resources, is very important in order to plan and manage resource consumption and establish food security, water security and improve the livelihood of the growing population. Water consumption or actual evapotranspiration is the part of water used or delivered to the agricultural sector that is out of reach and cannot be reused. Estimating the spatial distribution of actual evapotranspiration (ETa) based on valid satellite data is a new approach in planning and determining water balance. In the study, amounts of actual evaporation, transpiration and evapotranspiration in the country and agricultural, horticultural and rainfed land uses were extracted using the methodology introduced by Food and Agriculture Organization (FAO), which is presented in the WaPOR database. The results showed that the highest actual evapotranspiration about 2500 mm occurs on the north coast and Lake Urmia. The results showed that the average amount of actual evapotranspiration in irrigated horticultural lands was 299.30 mm and in irrigated agricultural lands was 301.52 mm in a 12year period. Accordingly, the amount of actual evapotranspiration of irrigated lands on a national scale and for the year 20182019 was calculated to 28.84 billion cubic meters, which is equal to 20.78 and 8.06 billion cubic meters for agriculture and horticulture, respectively. Furthermore, 72.1% of that belongs to transpiration and the other of that 27.9% belongs to evaporation.