برآورد جریان اکولوژیکی رودخانه قزل اوزن در استان کردستان با استفاده از روش های هیدرولوژیکی

به منظور پیشگیری از اثرات منفی دراز مدت طرح های توسعه منابع آب بر اکوسیستم های رودخانه ای، لازم است نیازمندی های هیدرولوژیکی و اکولوژیکی رودخانه در قالب یک نیاز آب اکولوژیکی، تعریف شده و در تعاملات تخصیص آب مدنظر قرار گیرد. هدف اصلی در این پژوهش، ارزیابی و برآورد توزیع ماهانه جریان اکولوژیکی رودخانه قزل اوزن، با دوره آماری 25 ساله و با استفاده از روش های هیدرولوژیکی تنانت، تسمن، تحلیل منحنی تداوم جریان، انتقال منحنی تداوم جریان، اسمختین و مدل ذخیره رومیزی است. نتایج این پژوهش نشان داد، روش انتقال منحنی تداوم جریان به دلیل در نظر گرفتن کلاس های مختلف اکولوژیکی، توجه به تغییرپذیری طبیعی جریان و سعی به حفظ این تغییرپذیری در جریان های اکولوژیکی پیشنهادی خود، نسبت به روش های دیگر ارجحیت دارد و به منظور حفظ الگوی کلی تغییرپذیری جریان، از شیفت منحنی تداوم جریان طبیعی استفاده می کند. این روش تطابق بهتری با پتانسیل جریان رودخانه قزل اوزن و روش مدیریت اکولوژیکی آن دارد. برای حفظ رودخانه قزل اوزن در حداقل وضعیت اکولوژیکی قابل قبول (کلاس مدیریت اکولوژیکی c) به ترتیب شدت جریان متوسط سالانه معادل 3.11 (23% متوسط جریان سالانه)، 1.91 (22% متوسط جریان سالانه)، 1.43 (25% متوسط جریان سالانه)، 0.84 (30% متوسط جریان سالانه) و 0.28 (32% متوسط جریان سالانه) مترمکعب بر ثانیه، باید در محدوده پنج ایستگاه‌ هیدرومتری بیانلو، نساره علیا، سلامت آباد، حسن خان و شادی آباد برقرار باشد.

Estimation of Ecological Flow of Ghezel Ozan River in Kurdistan Province Using Hydrological Methods

In order to prevent the longterm negative impacts of resource development projects on the riverine ecosystems, it is necessary to define hydrological and ecological needs of river in the form an ecological waterneed and consider them in water allocation interactions. The main objective of the present study is to evaluate and estimate the monthly distribution of ecological flow of Ghezel Ozan river by means of hydrological methods, such as Tessman, Tennant, flowduration curve analysis (FDC), flowduration curve shifting (FDCShifting), Smakhtin and Desktop Reserve Model (DRM), and with reference to the given 25year statistical period. The results drawn from the present study illustrated that the FDCShifting method is superior to other methods due to considering diverse ecological classes, focusing on natural variability of flow, and attempting to maintain this variability in its proposed ecological flows, and in order to maintain the general pattern of flow variability, it employs natural flowduration curve shift. The abovementioned method is better adapted to the flow potential of Ghezel Ozan river as well as its ecological management method. To preserve Ghezel Ozan river in the minimum acceptable ecological status (ecological management class C), the mean annual flow intensity equivalent to 3.11 (%23 MAR), 1.91 (%22 MAR), 1.43 (%25 MAR), 0.84 (%30 MAR) and 0.28 (%32 MAR) cubic meter per second must be determined respectively within the range of five hydrometric stations including Bianlu, Nesare Olia, Salamat Abad, Hasan Khan, and Shadi Abad.