ارزیابی چهارده روش تخمین تبخیر-تعرق گیاه مرجع (مطالعه موردی: استان مازندران)

در این تحقیق، روش‌های تجربی در سه دسته کلی مبتنی بر دما (هارگریوز-سامانی، بلانی-کریدل و تراکجویک)، تابش (جنسن- هیز، آبتیو و ایرماک) و انتقال جرم (ترابرت، wmo و ماهرینگر) و نیز پنج مدل مختلف روش والیانتزاس (مدل های والیانتزاس 1 تا 5) از طریق مقایسه با روش فائو-پنمن-مانتیث (fao-pm) به عنوان روش مرجع، ارزیابی شدند. برای این هدف، از داده‌های هواشناسی 10 ایستگاه سینوپتیک استان مازندران در یک دوره 15 ساله (2004-2018) استفاده شد. نتایج نشان داد که که از میان روش‌های تجربی مبتنی بر دما، روش هارگریوزسامانی در شش ایستگاه‌، روش تراجکویک در دو ایستگاه و نیز روش بلانیکریدل در یک ایستگاه بهترین عملکرد را داشتند. از بین روش‌های تجربی مبتنی بر تابش، روش جنسن-هیز در هفت ایستگاه و روش آبتیو در سه ایستگاه بهترین عملکرد را ارائه دادند. نتایج حاکی از تخمین کم‌تر تبخیرتعرق گیاه مرجع توسط هر سه روش تجربی مبتنی بر انتقال جرم نسبت به روش مرجع فائو-پنمن-مانتیث بود. در هر 10 ایستگاه‌ مورد بررسی، روش ترابرت نسبت به روش‌های wmo و ماهرینگر دقیق‌تر عمل کرده و به روش مرجع فائو-پنمن-مانتیث نزدیک‌تر بود. تمامی 5 مدل مختلف روش والیانتزاس در مقایسه با روش مرجع فائو-پنمن-مانتیث دارای کم‌ برآوردی بودند. مدل والیانتزاس 4 در شش ایستگاه، مدل‌های والیانتزاس 5 و 2 نیز هر کدام در دو ایستگاه بهترین عملکرد را ارائه نمودند.

Evaluation of fourteen methods of estimation reference evapotranspiration (Case study: Mazandaran Province)

With the increase of population and pressure on water and soil resources, the important of agriculture and influential parameters in this field have increased more than before. One of these parameters is the evapotranspiration of the reference plant for irrigation planning, which is accurate estimation of that can play an important role in increasing water productivity. There are different methods for estimating the evapotranspiration of the reference plant that in this study, experimental methods in three general categories based on temperature, radiation and mass transfer and five different models of Valiantzas method by comparison with the FAOPenmanMantith method as reference method have evaluated. For this purpose, meteorological data of 10 synoptic stations of Mazandaran province in a 15year period (20042018) were used. The results showed that between experimental methods based on temperature, HargreavesSamani method in six stations, Trajkovic method in two stations and BlaneyKridel method in one station perform the best performance. Among the experimental methods based on radiation, JensenHayes method in seven stations and Abtiv method in three stations have the best performance. The results indicated underestimate for the estimation of the reference plant evapotranspiration by all three experimental methods based on mass transfer compared to the FAOPenmanMonteith reference method. In all of the 10 stations investigated, the Trabert method was more accurate than the WMO and Maheringer methods and was closer to the FAOPenmanMonteith reference method. All 5 different models of the Valiantzas method have underestimates compared to the FAOPenmanMonteith reference method. Valiantzas 4 model in six stations, Valiantzas 5 and 2 models each in two stations provided the best performance.