تحلیل روند زمانی شوری منابع آب سطحی کشور با استفاده از روش من-کندال

پارامتر هدایت الکتریکی رابطه مستقیمی با میزان شوری در آب داشته و روند تغییرات آن بیانگر روند تغییرات شوری منابع آب می‌باشد. در مورد منابع آب ایران،‌ این نگرانی وجود دارد که به علت تغییر اقلیم و خشک‌سالی‌های اخیر و همچنین افزایش مصارف آب‌ نسبت به گذشته، کیفیت این منابع از نظر شوری از روندی رو به رشد برخوردار باشند. از این‌رو در این مطالعه، از آزمون تحلیل روند من‌کندال با حذف اثر پس‌زمینه‌ای (نویز) دبی،که یک روش مستند در تحلیل روند بر روی سری‌های زمانی فاقد توزیع آماری خاص می‌باشد، به‌منظور یافتن روند تغییرات زمانی پارامتر هدایت الکتریکی (ec) در 20 ایستگاه هیدرومتری واقع بر رودخانه‌های مختلف ایران استفاده شد. در انتخاب ایستگاه‌های هیدرومتری، شاخص اقلیمی، هیدرولوژیکی، کاربری اراضی و شرایط جغرافیایی مختلف بعنوان فاکتورهای موثر مد نظر بوده است. نتایج انجام این آزمون دید شفاف‌ و قابل استناد تری نسبت به وضعیت روند شوری حاصل می سازد. این نتایج حاکی از وجود روند افزایشی شوری ایستگاه‌های نوذرآباد-رودخانه نکارود (با شیب 65 میکروزیمنس بر سانتی‌متر در سال)، مراوه تپه-رودخانه اترک (با شیب 64 میکروزیمنس بر سانتی‌متر در سال)، اهواز-رودخانه کارون (با شیب 31 میکروزیمنس بر سانتی‌متر در سال)، مشیران-رودخانه دره رود (با شیب 26 میکروزیمنس بر سانتی‌متر در سال)، سامیان-رودخانه قره سو (با شیب 23 میکروزیمنس بر سانتی‌متر در سال)، و دوآب نوسرد-رودخانه سیروان (با شیب 5 میکروزیمنس بر سانتی‌متر در سال) بوده است که معادل 30 درصد از ایستگاه‌های منتخب می‌باشد. از جمله راهکارهای کنترل و کاهش این روند رعایت حقابه رودخانه‌ها و تالاب‌ها، تعادل‌بخشی و کاهش برداشت از منابع آب زیرزمینی، اجرای طرح‌های آبخیزداری، مدیریت زهاب ها و جلوگیری از توسعه کشاورزی می باشد.

Analysis of salinity time-trend for the country’s surface water resources using the Mankendall method

The electrical conductivity parameters are directly related to the water salinity, and its variation trend indicates the variation trend in water resources salinity. Regarding Iran’s water resources, there is a concern that due to climate change and drought in recent years, as well as increased water consumption compared to the past, the quality of these resources in terms of salinity is growing. In this study, the Mankendall trend analysis test by eliminating the discharge background effect (noise), which is a documented method in trend analysis on time series without a specific statistical distribution. In order to find the variation timetrend, the electrical conductivity (EC) parameter was used in 20 hydrometric stations located on different rivers of Iran. In selecting hydrometric stations, climatic, hydrological, land use index and different geographical conditions have been considered as effective factors. The results of this test provide a clearer and more citationable perspective of the salinity process. These results indicate the increasing trend of salinity in Moshiran (Darreh River), Samian (Qarasu River), Ahvaz (Karun River), Doab Nosard (Sirvan River), Maraveh Tappeh (Atrak River) and Nozarabad (Nekaroud River) stations and (30% of selected stations). Among control strategies and reduce this trend are observance of rivers and wetlands, balancing and reducing withdrawal from groundwater resources, implementation of watershed management projects, drainage management and prevent the development of agriculture.