بررسی عملکرد، تابع تولید و بهره وریِ مصرف آب دو رقم بادام‌زمینی تحت شرایط کم آبیاری در روش‌های مختلف آبیاری

ارائه روش آبیاری کارآمد و انتخاب رقم مناسب در راستای افزایش عملکرد و بهره‌وری مصرف آب می‌تواند کمک شایانی به تولید کمی و کیفی محصول بادام‌زمینی نماید. پژوهش حاضر به منظور بررسی عملکرد، تابع تولید و بهره‌وری مصرف آب دو رقم بادام‌زمینی تحت شرایط کم‌آبیاری در روش‌های مختلف آبیاری به صورت کرت‌های دوبار خرد شده در قالب طرح پایه بلوک‌های کامل تصادفی در سه تکرار، در سال‌های 1397و 1398 در استان گیلان اجرا شد. تیمار اصلی شامل دو روش آبیاری قطره‌ای و جویچه‌ای، و عامل فرعی شامل تامین 125، 100، 75، 50 و 25 درصد تامین‌نیاز آبی گیاه، و عامل فرعی‌فرعی، دو رقم بادام‌زمینی گیل و جنوبی بود. نتایج نشان داد که اثرات ساده، اثر متقابل آبیاری و تامین‌نیاز‌آبی و اثر متقابل تامین‌نیاز‌آبی و رقم در سطح یک درصد بر عملکرد زیست‌توده، غلاف و دانه معنی‌دار بود. میزان عملکرد غلاف و دانه در روش قطره‌ای، بیشتر از روش جویچه‌ای بود. در اثر متقابل تامین نیاز‌آبی و رقم، بیشترین عملکرد زیست‌توده، غلاف و دانه با تامین 100 درصد نیاز آبی در رقم‌گیل مشاهده شد. در روش آبیاری قطره‌ای و تامین 100 درصد نیاز‌آبی، بیشترین بهره‌وری مصرف‌آب مبتنی بر عملکرد غلاف در سال‌اول و دوم بهترتیب به میزان 0.91 و 0.94 کیلوگرم بر مترمکعب و در عملکرد دانه در طی دو سال به میزان 0.60 کیلوگرم بر مترمکعب به دست آمد. تامین نیازآبی بر محتوای‌روغن، فسفر و نیتروژن‌دانه در سطح یک درصد و بر پروتئین دانه در سطح پنج درصد معنی‌دار بود. بیشترین محتوای روغن، فسفر و نیتروژن‌دانه با تامین 100 درصد نیاز آبی و در پروتئین دانه با تامین 25 درصد نیاز آبی به دست آمد. بر اساس‌نتایج و با توجه به بهره‌وری مصرف آب، کشت بادام‌زمینی رقم گیل با استفاده از روش آبیاری قطره‌ای و تامین 100 درصد نیاز آبی، برای منطقه مورد مطالعه پیشنهاد می‌شود.

Investigations of yield, production function and water productivity of two peanut cultivars under conditions deficit irrigation in different irrigation methods

Providing efficient irrigation method and selecting the appropriate cultivar in order to increase yield and water use productivity can greatly contribute to the quantitative and qualitative production of peanut products. The present study was conducted to investigate the yield, production function and water use productivity of two peanut cultivars under deficit irrigation conditions in different irrigation methods in the form of conducted as split split plots in the form of a randomized complete block design with three replications in 2018 and 2019 in Guilan province. The main treatment consisted of two methods of drip and furrow irrigation, and the subtreatment included supplying 125, 100, 75, 50 and 25 percent of water requirement, and the subsubtreatment included two peanut cultivars Guil and Jonobi. The results showed that simple effects, Interaction between irrigation and water supply and the interaction of water supply and cultivar at the level of one percent on biologic yield, pods and seeds were significant. The pod and seed yield in the drip method was higher than the furrow method. Due to the interaction of water requirements supply and cultivar, the highest yield of biomass, pods and seeds with 100% water requirement supply was in Guil cultivar. In drip irrigation method and providing 100% of water requirement, the highest water use efficiency based on pod yield in the first and second year was 0.91 and 0.94 kg/m3, respectively, and in seed yield during two years was 0.60 kg/m3 was obtained. Water supply was significant for seed oil, phosphorus and nitrogen content at 1% level and for seed protein content at 5% level. The highest content of oil, phosphorus and nitrogen was obtained with 100% water requirement, and in seed protein with 25% water requirement. Based on the results and considering the water use productivity, cultivation of peanut Guil cultivar using drip irrigation method and providing 100% of water requirement is suggested for the study area.