بررسی تاثیر روش‏های کشاورزی حفاظتی بر حفظ رطوبت خاک و عملکرد لوبیا

شرایط فیزیکی مطلوب برای جوانه‏زنی مناسب و بهبود رشد و تولید بیشتر حائز اهمیت است. یکی از ویژگی‏های فیزیکی خاک که متاثر از نوع و روش خاک‏ورزی می‏باشد، سرعت نفوذ آب در خاک می‏باشد. به منظور بررسی تاثیر روش‏های کشاورزی حفاظتی در کشت لوبیا (لوبیا سفید رقم درسا) در تناوب با جو، بر حفظ رطوبت خاک و عملکرد لوبیا، آزمایشی در قالب طرح بلوک‏های کامل تصادفی و در سه تکرار در ایستگاه تحقیقاتی مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان مرکزی در سال‏های زراعی 97-96، 98-97 و 99-98 انجام شد. تیمارهای آزمایش عبارت بودند از: 1 روش مرسوم (استفاده از گاوآهن برگردان‏دار دیسک) به عنوان شاهد، 2 روش کم‏خاک‏ورزی با استفاده از گاوآهن چیزل–پکر و 3 روش‏بی‏خاک‏ورزی با دستگاه کشت مستقیم. درصد پوشش گیاهی بقایا در روش مرسوم، کم‏خاک‏ورزی و بی‏خاک‏ورزی به ترتیب 20، 50 و 90 درصد بود. به منظور ارزیابی میزان نگهداشت رطوبت خاک در تیمارهای مورد آزمایش، رطوبت وزنی خاک اندازه‌‏گیری گردید. نتایج نشان داد بیشترین و کمترین عملکرد دانه مربوط به تیمار کم‏خاک‏ورزی و بی‏خاک‏ورزی به ترتیب با مقادیر 2869 و 2076 کیلوگرم در هر هکتار بود. علاوه‏براین، بیشترین حفظ رطوبت خاک نیز در تیمار‏های بی‏خاک‏ورزی و کم‏خاک‏ورزی مشاهده گردید. به نحوی که به طور متوسط مقدار رطوبت وزنی خاک در دو روش کم‏خاک‏ورزی و بی‏خاک‏ورزی در روز چهارم پس از آبیاری، به ترتیب 1 و 1.8 درصد بیشتر از روش مرسوم بود. نتایج نشان داد که استفاده از روش کم‏خاک‏ورزی نسبت به روش مرسوم در روش آبیاری قطره‏ای، بدون اینکه باعث کاهش عملکرد محصول گردد منجر به نگهداشت بیشتر رطوبت خاک شده و در نتیجه به بهبود بهره‏وری آب در تولید لوبیا کمک می‏نماید. به طور کلی بر اساس نتایج بدست آمده، با توجه به وضعیت خاک‏های منطقه و کمبود ماده آلی خاک استفاده از روش کم‏خاک‏ورزی گزینه‏ای مناسب برای حفظ منابع آب و خاک و افزایش بهره‏وری آب در تولید لوبیا است.

Investigating the effect of conservation agriculture methods on soil moisture retention and bean yield

Optimal physical conditions are important for proper germination and improve growth and more crop yeild. In order to investigate the effect of conservation tillage methods on soil moisture retention capacity and yield of white dry bean (Dorsa variety), in rotation with barley, an experiment was carried out at the Markazi Agricultural and Natural Resources Research and education Center during 20172018, 20182019 and 20192020. The experiment was carried out in randomized block design with 3 replications. Treatments were included: 1 the conventional tillage method (the use of moldboard plow – Disc), 2Reduced tillage with chiselpacker, 3Notillage. The percentage of crop residues in the conventional tillage, reduced tillage and no tillage methods were 20, 50 and 90%, respectively. The results showed that the highest and the lowest yield was obtained in the reduced and notillage with 2869 and 2076 Kg/ha, respectively. The highest soil moisture conservation was observed in the notillage and reduced tillage. So that the amount of soil moisture moisture in the reduced tillage and no tillage on the fourth day after irrigation, were 1 and 1.8 percent higher than the conventional method, respectively. The results showed that the use of the reduced tillage method compared to the conventional method in drip irrigation method without reducing crop yield leads to more soil moisture retention and thus helps to improve water efficiency in bean production. In general, based on the results, due to the low soil organic matter in the region, using reduced tillage method is a suitable option to conserve soil and water resources and increase water productivity in the bean production.