برآورد تبخیر- تعرق مرجع با استفاده از پیش نگری های پروژه cordex و بررسی سهم متغیرهای هواشناسی در تغییرات آن (مطالعه موردی: حوضه دریاچه ارومیه)

تبخیر-تعرق مرجع (eto) یکی از مهم ترین عوامل موثر در چرخه هیدرولوژیکی بوده و به عنوان سنجه ای از تقاضای تبخیر جو، در محاسبه بسیاری از شاخص های خشکسالی و خشکی و مطالعات مربوط به پیش نگری اثرات تغییر اقلیم استفاده شده است. بررسی اثر تغییر اقلیم بر eto برای مدیریت و برنامه ریزی بلندمدت منابع آب ضروری است. در این مطالعه، از پیش نگری های ریزمقیاس نمایی شده دو مدل اقلیمی ec-earth و gfdl-esm2m (مبتنی بر سناریوی rcp8.5) تحت پروژه cordex استفاده شد و میزان eto در حوضه دریاچه ارومیه برای دوره تاریخی (2005-1976) و دوره آینده (2100-2006) با استفاده از روش تعدیل یافته پنمن مانتیث فائو و با شمول اثرات افزایش غلظت گاز co2 جو بر میزان مقاومت روزنه ای گیاهان، برآورد شد. نتایج بررسی تغییرات eto در سه دوره آینده نزدیک (2011-2040)، آینده میانی (2070-2041) و آینده دور (2100-2071) نسبت به دوره تاریخی حاکی از روند افزایشی eto سالانه به ویژه در آینده دور بود. تحلیل سهم متغیرهای هواشناسی در تغییرات eto سالانه نشان داد متغیرهای دمای بیشینه (با میانگین سهم % 91.54)، دمای کمینه (با میانگین سهم % 37.68) و غلظت گاز co2 جو (با میانگین سهم % 41.40) بیشترین سهم را در تغییرات eto خواهند داشت. با این وجود، به دلیل روند افزایشی توسعه کشاورزی، اثرات آبیاری بر اقلیم و عدم شمول اثرات آبیاری در مدل های اقلیمی، پیش نگری تغییرات eto بر مبنای مدل های اقلیمی با عدم قطعیت هایی همراه است.

Estimation of the Reference Evapotranspiration Using the Projections of CORDEX Project and Investigation of the Meteorological Variables Contribution in its Changes (Case Study: Lake Urmia Basin)

The reference evapotranspiration (ETo) is one of the most important effective factors in hydrological cycle and has been used in the calculation of many drought and aridity indices and the studies related to the projection of climate change impacts. The investigation of climate change impact on ETo is necessary for longterm scheduling and management of water resources. In this study, the downscaled projections of two climatic models of ECEARTH and GFDLESM2M (based on RCP8.5 scenario) under CORDEX project were used and using the modified method of FAO PenmanMonteith and by considering the effects of the atmospheric CO2 concentration on plants stomatal resistance, the ETo was estimated for the historical period (19762005) and future period (20062100) in lake Urmia basin. The results of investigation of ETo changes in three nearfuture (20112040), midfuture (20412070) and farfuture (20712100) periods in comparison to the historical period revealed an increasing trend of ETo especially for farfuture. The contribution analysis of the meteorological variables in ETo changes showed that the maximum temperature (with the average contribution of 91.54 %), the minimum temperature (with the average contribution of 37.68 %) and the atmospheric CO2 concentration (with the average contribution of 41.40 %) will have the most contribution in ETo changes. However, because of increasing trend of the agricultural development, the effects of irrigation on the climate and ignoring the irrigation effects in climatic models, projection of ETo changes based on climatic models may be along with some uncertainties.