ارزیابی ریسک خشکسالی هواشناسی با استفاده از تکنیک زنجیره مارکوف و معرفی مدل پیش‌نگری دوره‌های آتی تحت تاثیر تغییر اقلیم (مطالعه موردی: زیرحوضه آبریز افین)

خشکسالی یکی از پدیده‌های طبیعی و مکرر اقلیمی است که اثرات متنوعی بر بخشهای مختلف اقتصادی، اجتماعی و زیست‌محیطی ایجاد کرده‌است. خشکسالی به‌تنهایی یک چالش محسوب نمی‌شود بلکه بسته به میزان درجه آسیب‌پذیری و تاثیری که بر بخش‌های مختلف، شامل عوامل اقتصادی، اجتماعی و زیست محیطی ایجاد می‌کند، آغاز کننده یک بحران است. از این‌رو در این مطالعه سعی شده‌است تا با استفاده از تعریف ریسک طبیعی، میزان ریسک خشکسالی برای دوره پایه محاسبه و با استفاده از روش‌های مختلف، بهترین مدل برای پیش‌نگری میزان آن، برای دوره‌های آتی تحت تاثیر اقلیم، براورد شود. براین اساس با استفاده از دو شاخص خشکسالی هواشناسی spei و erdi میزان مخاطره خشکسالی برای سال‌های 2015-1983 محاسبه شد. سپس با استفاده از پرسش‌نامه، میزان درجه آسیب‌پذیری برای منطقه افین، تعیین گردید. پس از براورد میزان ریسک در این دوره زمانی، با کمک تکنیک آماری زنجیره مارکوف، خصوصیات ریسک خشکسالی منطقه بدست آمد. با استفاده از چهارروش مدل‌سازی، بهترین مدل پیش‌نگری میزان ریسک خشکسالی مشخص و با استفاده از مقادیر متغیرهای هواشناسی مورد مطالعه بدست آمده از سه مدل اقلیمی پروژه cordex، مقدار ریسک خشکسالی برای سال‌های 2100-2020 پیش‌نگری گردید. نتایج این مطالعه، کاهش میزان ریسک برای سال‌های 2046-2020 و افزایش آن برای سال‌های 2100-2047 را براساس دو سناریوی rcp4.5 و rcp8.5 در مقایسه با دوره زمانی 2015-1983 نشان داد.

meteorological drought risk assessment using markov chain technique and introducing a forecasting model of future periods impacted by climate change (case study: afrin catchment)

drought is one of the natural and recurring climatic phenomena that has various effects on different economic, social and environmental sectors. drought alone is not a challenge rather it is the beginning of a crisis depending on the degree of vulnerability and impact it has on various sectors, including economic, social, and environmental factors. therefore, this study has attempted to calculate the risk of drought for the baseline period using natural risk definition and estimate the best model for predicting its rate for future periods affected by different methods under climate change. accordingly, was calculated drought risk using the two meteorological drought indices spei and erdi the for years 19832015. then, was determined the degree of vulnerability for the afin area using a questionnaire. after estimating the risk during this time period, with the help of markov chain statistical technique were obtained the drought risk characteristics of the region. using the four modeling methods was determined the best drought risk prediction model and by using the meteorological variables studied from the three climate models of the cordex project was predicted the drought risk for the years 20202100. the results of this study showed a decrease in risk for 20202046 and an increase in 20472000 based on both rcp4.5 and rcp8.5 compared to the period 19831995.