بررسی آب مجازی و شاخص‌های بهره‌وری آب کشاورزی در محصولات عمده زراعی (مطالعه موردی: شهرستان سقز استان کردستان)

آب به‌عنوان کمیاب‌ترین نهاده کشاورزی، افزایش بهره‌وری آن طی چند دهه‌ی اخیر مورد توجه زیادی قرار گرفته است. بررسی‌ها بر اساس مقدار آب مجازی و شاخص های بهروری آب در محصولات کشاورزی، نیاز به پی‌ریزی روابطی است که نشان‌دهنده‌ی مقدار واقعی مصرف آن برای تولید محصولات باشد. پژوهش حاضر با استفاده از سه شاخص بهره‌وری فیزیکی و اقتصادی آب شامل cpd، bpd و ، nbpd مقدار آب مجازی محصولات زراعی منتخب (گندم آبی، جو آبی، نخود آبی، چغندرقند، سیب زمینی، گوجه فرنگی، خیار، یونجه و شبدر) در سال زراعی 95-1394 برای شهرستان سقز استان کردستان اندازه گیری و بررسی شده است. نتایج بررسی شاخص بهره‌وری فیزیکی برای محصولات چغندرقند و نخود آبی به ترتیب برابر 9.5 و 0.2 کیلوگرم بر مترمکعب و به ترتیب بالاترین و پایین ترین مقادیر را دارا می باشند. همچنین نتایج بهره‌وری اقتصادی و خالص بهره‌وری این شاخص برای محصولات سیب‌زمینی و گوجه‌فرنگی به ترتیب حدود 3900 و 395 تومان در مترمکعب و شاخص بهره وری خالص اقتصادی بالغ بر 1420 و 110 تومان بر مترمکعب، بالاترین و پایین ترین مقادیر را به خود اختصاص داده‌اند. از دیگر نتایج تحقیق برای مقدار آب مجازی نشان داد، محصول نخود با 4.2 مترمکعب بر کیلوگرم آب مجازی بالاترین سطح آب مجازی را به خود اختصاص داده است که پایین‌ترین میزان بهره‌وری آب مجازی نیز در این محصول می‌باشد. در مقابل این شاخص برای محصول چغندرقند با مقدار 10 کیلوگرم بر مترمکعب بالاترین مقدار بهره‌وری آب مجازی را در منطقه موردمطالعه داراست.

A Survey on Virtual Water and Sustainable Productivity Indices of Agricultural Water in Major Agricultural Crops ( A case of Saqqez City, Kurdistan Province)

As the rarest agricultural input, water has increased its productivity over the last few decades. Surveys based on the amount of virtual water and water productivity indicators in agricultural crops, we need to examine the relationships that indicate the actual amount of water consumption for crop production. The present study, virtual water content of selected crops (Wheat, Barley, Chickpea, Sugar beet, Potato, Tomato, Cucumber, Alfalfa and Clover) examined in Saqqez city of Kurdistan province using three indices of physical and economic productivity of water including CPD, BPD and NBPD in the year 201516. The results of CPD index for Sugar beet and chickpea products were 9.5 and 0.2 kg / m3 with the highest and lowest values, respectively. Also, the results of BPD, and NBPD for Potato and Tomato products were about 3900 and 395 Toman per cubic meter respectively, and the NBPD index of 1420 and 110 Toman per cubic meter had the highest and the lowest values respectively. Other results of the research on the amount of virtual water showed that the chickpea product with 4.2 m3 / kg virtual water had the highest level of virtual water, which is also the lowest virtual water productivity in this product. In contrast, the index for sugar beet at 10 kg / m3 has the highest amount of virtual water productivity in the study area