ارزیابی برآوردهای تبخیرتعرق ,واقعی مدل جهانی (Gleam) در شمال حوضه کرخه

برآورد منطقه‌ای تبخیرتعرق در مدیریت آبیاری، اصلاح الگوی کشت و پیش بینی عملکرد حائز اهمیت است.. مسئله بنیادی در این پژوهش امکان‌سنجی کاربرد داده‌های حاصل از مدل gleam جهت برآورد تبخیرتعرق ,واقعی در شمال حوضه کرخه می‌باشد. مدل جهانی تبخیرتعرق سطح خشکی آمستردام (gleam) اجزای مختلف تبخیرتعرق (شامل تعرق، برگاب، تبخیر از سطح خاک خشک، تصعید برف و تبخیر از سطح آزاد آب) را بر اساس مشاهدات ماهواره‌ای، تخمین می‌زند. در این پژوهش، خروجی مدل gleam با روش بیلان آب (با فرض آب بند بودن حوضه) ، در ایستگاه‌های‌ منتخب حوضه کرخه مقایسه شده و ضریب همبستگی آن‌ها بدست آمد. شاخص‌های آماری r^2، rmse، mae و rd مابین مقادیر تبخیرتعرق اخذ شده از پایگاه داده هایgleam و روش بیلان برای ایستگاه‌های، آران‌غرب، پیرسلمان، نظرآباد، پلچهر، پای‌پل، پل‌دختر، تنگ‌سازبن و پل کشکان تعیین شد. شاخص آماریr^2 برای ایستگاه‌های مذکور، به ترتیب، 0.66، 0.62، 0.77، 0.84، 0.59، 0.39، 0.56 و 0.66 تعیین شد که بهترین همبستگی مربوط به پل‌چهر است. به‌همین ترتیب شاخص آماری ریشه مربعات مجذور خطا (rmse)، به ترتیب 0.7، 0.62، 0.74، 0.25، 0.45، 0.97، 0.73 و 0.51 به دست آمد. متناظرا مقادیرشاخص آماری mae نیز، 0.52، 0.43، 0.58، 0.18، 0.30، 0.71، 0.53 و0.36 محاسبه شد. همچنین شاخص انحراف نسبی (rd) مقادیر حاصل از روش بیلان آب و داده های مدل gleamبه‌ترتیب: 21، 3.73، 4.96، 4.19، 19.61، 2.39، 3.64 و 25.18 می‌باشد. در تمامی شاخص‌های آماری فوق، بهترین تطابق، مربوط به زیرحوضه پل‌چهر می‌باشد. یافته های این پژوهش موید آن است که خروجی‌های مدل gleam که عمدتاً مبتنی بر داده‌های ماهواره‌ای است، برای حوضه کرخه قابل استفاده بوده و می‌تواند در صورت فقدان یا کمبود داده های مشاهده‌ای جایگزین برآوردهای حاصل از روش‌های تجربی و مرسوم گردد.

Evaluation of evapotranspiration estimations of GLEAM model in northern part of Karkhe basin.

Regional estimation of evapotranspiration (ET) is crucial in agricultural water management, cropping pattern and crop yield forecasting.The main purpose of this study is evaluation of actual evapotranspiration estimations of Global Land Evaporation Amsterdam (GLEAM) model of Karkhe basin, southwest of Iran. GLEAM outputs include different set of RSbased estimations, i.e. transpiration, interception, bare soil evaporation, open water evaporation and snow sublimation. In current research, the GLEAM estimation of actual evapotranspiration were compared by water balance approach (assuming a watertight basin) using coefficient of determination (R2). The corresponding values of R2 for the each study stations across the Karkhe basin namely AraneGharb,Pirsalman,Nazarabad,Polchehr,Paypol,Poldokhtar,Tangsazbon, Poleekaskhan were 0.66, 0.62,0.77,0.84,0.59,0.49,0.56 and 0.66 Similarly, the RMSE values were 0.7, 0.62, 0.74, 0.25 0.45, 0.87, 0.73 and 0.51. The MAE of same comparisons were found to be 0.52, 0.43, 0.58, 0.18 0.3, 0.71, 0.53 and 0.36. Besides the relative deviation of GLEAM dataset estimations and those obtained from water balance method were calculated as 21,3.73,4.96,4.19,19.61,2.39,3.64,25.18. The best agreement by all statistical indices was observed in Polchehr subbasin. The results of this study indicated that RSbased estimations of GLEAM model can be used in Karkhe basin, especially in regions with lack of sufficient observed data.