ارزیابی فنی و اقتصادی آبیاری قطره‌ای نواری در مزارع خیار و گوجه فرنگی

در سال‌های اخیر روش‌های آبیاری تحت فشار از جمله سامانه آبیاری قطره‌ای نواری به‌منظور استفاده بهینه از منابع محدود آب در کشور توسعه یافته است. لذا این تحقیق با هدف بررسی فنی و اقتصادی آبیاری قطره‌ای نواری در برخی از مزارع استان همدان طی سال‌های 1396 تا 1397 انجام شد. به‌این منظور 14 مزرعه خیار و گوجه فرنگی به‌روش تصادفی انتخاب و مورد مطالعه قرار گرفتند. میزان حجم آب آبیاری با نصب کنتور یا با اندازه‌گیری دبی منبع آبی، ساعت آبیاری در هر نوبت و تعداد آبیاری محاسبه شد. جهت بررسی تغییرات شوری خاک، نسبت به اخذ نمونه خاک در ابتدا و انتهای فصل زراعی و تعیین شوری عصاره اشباع خاک اقدام شد. متوسط حجم آب مصرفی و بهره‌وری مصرف آب در محصول خیار و گوجه فرنگی به‌ترتیب 7948 ، 10255 متر مکعب در هکتار و 8.7 و 7.2 کیلوگرم بر متر مکعب تعیین شد. نتایج نشان داد که علی‌رغم استفاده از سامانه آبیاری قطره‌ای در بعضی مزارع، هرچند بهره‌وری مصرف آب افزایش یافته بود ولی حجم آب آبیاری به‌دلیل شیوه اجرای غیر اصولی و مدیریت نامناسب سامانه آبیاری، زیاد بود. در برخی از مزارع خیار، مقایسه میزان نیاز آبی محاسباتی (7062 مترمکعب در هکتار) با میزان آب آبیاری (6000 متر مکعب در هکتار) نشان‌دهنده کم‌آبیاری در این مزارع بود. همچنین نتایج حاکی از افزایش بیشتر میزان شوری خاک در زیر نوارهای آبیاری نسبت به بین نوارهای آبیاری در انتهای فصل آبیاری نسبت به شروع فصل آبیاری و به‌طور میانگین 0.50 دسی‌زیمنس بر متر بود، تحلیل اقتصادی نتایج نشان داد که استفاده از سامانه آبیاری قطره‌ای در محصولات خیار و گوجه فرنگی در کلیه مزارع مورد مطالعه از بازده اقتصادی بالایی برخوردار بودند. بطوریکه میانگین نسبت منفعت به هزینه در مزارع خیار و گوجه فرنگی به‌ترتیب 26.9 و 7.8 محاسبه شد.

Technical and Economical evaluation of Trickle irrigation systems (Tape) In the cucumber and tomato fields.

In recent years, pressured irrigation methods such as trickle irrigation systems have been developed to optimize use of limited water resources in the country. Therefore, this research was carried out with the aim of investigating the technical and economic effects of trickle irrigation in some fields of Hamedan province during 2017 to 2018. For this purpose, 14 cucumber and tomato fields were randomly selected and studied. The amount of irrigation water was calculated by installing flow meters or by measuring the water source discharge, the irrigation time per turn and the number of irrigation. To study soil salinity changes, soil samples were taken at the beginning and at the end of the growing season and Soil salinity was determined. The average amount of water consumed and water productivity in cucumber and tomato were 7948, 10255 m3ha1, and 8.7 and 7.2 kgm3 respectively. The results showed that despite the use of trickle irrigation system in some fields, although water productivity increased but irrigation water volume was a lot due to improper implementation and poor management of the irrigation system. Comparison of water requirement with consumed irrigation water in some cucumber fields indicated deficit irrigation in these fields. The results also showed that soil salinity increased more under the irrigation strips than between the irrigation strips at the end of the irrigation season compared to the beginning of the irrigation season. The average was 0.50 dS. m1. Economic analysis of the results showed that using of drip irrigation system in tomato and cucumber products has high economic returns in all studied fields, So that the profit cost ratio for cucumber and tomato fields was 26.9 and 7.8 respectively