بررسی عملکرد و اجزای عملکرد پنبه تحت مقادیر مختلف عمق و دور آبیاری در کشت تاخیری نشایی

نظر به اهمیت محصول پنبه در تناوب زراعی و روند کاهشی سطح زیر کشت آن در سال‌های اخیر، بکارگیری روش‌های موثر و بهینه برای افزایش سطح زیر کشت آن، افزایش تولید و کاهش هزینه‌های تولید این محصول استراتژیک، امری ضروری به نظر می‌رسد. یکی از این روش‌ها، کشت تاخیری پنبه بصورت نشایی با استفاده از ارقام زودرس است. با توجه به نقش مهم مدیریت زمان و مقدار آبیاری در کشت‌ پنبه، لازم است تا میزان بهینه آب مصرفی این گیاه در روش کشت تاخیری به صورت نشایی تعیین شود. این پژوهش به صورت طرح کرت‌های خرد شده نواری در قالب بلوک کامل تصادفی با 3 تکرار اجرا شد. تیمارهای دور آبیاری (شامل آبیاری پس از 70، 105 و 140 میلی‌متر تبخیر تجمعی از تشت تبخیر) به عنوان کرت اصلی و مقادیر مختلف آب آبیاری (شامل 50، 75، 100 و 125 درصد آب تبخیر شده از تشت) به عنوان کرت فرعی در نظر گرفته شدند. نتایج نشان داد که تیمار دور آبیاری پس از 105 میلیمتر تبخیر از تشت، دارای بیشترین عملکرد، درصد زودرسی، کارایی مصرف آب و درصد کیل بوده و نسبت به تیمارهای 70 و 140 میلیمتر به ترتیب به میزان 11 و 40 درصد عملکرد بیشتری داشته است. در حالی تیمار 100 درصد آب مصرفی با 2016 کیلوگرم در هکتار بیشترین عملکرد را در بین تیمارهای عمق آبیاری داشت که اختلاف آن با تیمارهای 50 و 125 درصد طبق آزمون دانکن در مقایسه میانگین‌ها در سطح 5 درصد معنی‌دار نبود. از طرف دیگر با افزایش عمق آب مصرفی، کارایی مصرف آب کاهش یافت به طوری که تیمار 50 درصد آب مصرفی، بیشترین کارایی مصرف آب را داشت. در نهایت با توجه به نتایج حاصل از بررسی عملکرد، اجزای عملکرد و کارایی مصرف آب، بهترین تیمار، تیمار آبیاری پس از 105 میلیمتر تبخیر از تشت با عمق آبیاری 50 درصد بدست آمد.

Evaluation of cotton yield and yield components under different irrigation quantities and frequencies in transplanting delayed cotton cultivation

Considering the importance of cotton in crop rotation and the decreasing trend of its cultivation area in recent years, it is necessary to use efficient and optimized methods to increase the cultivation area and the amount of production of this strategic crop and to reduce its production costs. One of these methods is the delayed cotton cultivation of premature cultivars in the form of transplanting. Considering the important role of time management and irrigation in cotton cultivation, it is necessary to determine the optimal amount of water consumed by this plant in the delayed cultivation method. This research was carried out in a split plot design by randomized complete block design with three replications. Irrigation interval treatments (including irrigation after 70, 105 and 140 mm cumulative evaporation from the evaporation pan) as main plots and different irrigation water amounts (including 50, 75, 100 and 125% of evaporated water from the pan) as subplots were considered. The results showed that the treatment of irrigation after 105 mm evaporation from the pan had the highest yield, bolting percentage, water use efficiency and lint content, and yielded higher yields of 11 and 40% than 70 and 140 mm treatments, respectively. While 100% water treatment with 2016 kg/ha had the highest yield among irrigation depth treatments, the difference between treatments with 50 and 125% was not significant in 5% level in Duncan test. On the other hand, with increasing water depth, water use efficiency decreased, in such a way that 50% water treatment had the highest water use efficiency. Finally, according to the evaluation results of performance, yield components, and water use efficiency, the best treatment was irrigating after 105 mm evaporation from the pan with depth of 50%.