ارزیابی تاثیر مقادیر مختلف آب و دور آبیاری بر عملکرد و اجزای عملکرد پنبه در روش‌های کشت مستقیم و نشایی

با توجه به اهمیت محصول پنبه در تناوب زراعی و کاهش شدید سطح زیر کشت پنبه در سال‌های اخیر، استفاده از راهکارهای جدید برای افزایش سطح زیر کشت، تولید و کاهش هزینه‌های تولید این محصول استراتژیک، امری ضروری به نظر می‌رسد. یکی از این راهکارها، کشت تاخیری پنبه بصورت نشایی با استفاده از ارقام زودرس می‌باشد. با این روش می‌توان در تناوب زراعی کشت پنبه را بعد از گندم قرار داده و به دلیل کوتاه شدن دوره رشد و عدم برخورد با سرما، محصول قابل قبولی را برداشت نمود. مدیریت زمان و مقدار آبیاری نقش مهمی در کشت‌های تاخیری دارد. به همین منظور لازم است تا میزان بهینه آب مصرفی پنبه در روش‌های کشت نشایی و معمولی تعیین شود. این پژوهش در قالب طرح کرت‌های دوبار خرد شده نواری با 3 تکرار اجرا شد که تیمارهای روش کشت نشایی و مستقیم بعنوان کرت اصلی، دور آبیاری شامل آبیاری پس از 70، 105 و 140 میلی‌متر تبخیر تجمعی از تشت تبخیر به عنوان کرت فرعی و مقادیر مختلف آب آبیاری شامل 50، 75، 100 و 125 درصد آب تبخیر شده از تشت به عنوان کرت فرعی فرعی در نظر گرفته شدند. کشت نشایی دارای افزایش 38 درصدی عملکرد نسبت به کشت مستقیم بود اما این افزایش معنی‌دار نبود. کارایی مصرف آب، درصد زودرسی و درصد کیل در روش کشت نشایی به ترتیب به میزان 14 درصد، 45 درصد و 3.3 درصد از کشت مستقیم بیشتر بود. بیشترین عملکرد، کارایی مصرف آب، زودرسی و درصد کیل مربوط به دور آبیاری پس از 105 میلیمتر تبخیر تشت بود. تیمار 50 درصد آب مصرفی دارای عملکرد، کارایی مصرف آب و درصد کیل بیشتری نسبت به سایر تیمارها بود. در نتیجه برترین تیمار، روش کشت نشایی با 105 میلیمتر تبخیر تشت و 50 درصد نیاز آبی بود.

Evaluation of the effects of different water quantities and irrigation frequency on cotton yield and yield components in direct and transplanting methods

Considering the importance of cotton in crop rotation and the high reduction of cotton cultivation in recent years, it is necessary to use new approaches to increase the cultivation area, production amount and to reduce the production cost of this strategic crop. One of these strategies is the delayed cotton cultivation in the form of transplanting method by using earliness cultivars. This method can be used to plant cotton after wheat in a crop rotation and due to shortening of the growth period and without dealing with cold, an acceptable amount of crop can be obtained. Managing the time and amount of irrigation plays an important role in delayed plantings. In this regard, it is necessary to determine the optimal amount of water used by cotton in transplanting and conventional methods. This experiment was carried out in a split split plot design with three repetitions with transplanting and direct treatments as main plots, irrigation frequency including irrigation after 70, 105 and 140 mm cumulative evaporation from evaporation pan as subplot, and various water quantities including 50, 75, 100 and 125% of evaporation from the pan were considered as subsub plots. The results showed 38% increase of yield for transplanting method in comparison to direct cultivation, but this increase was not significant. Water use efficiency, earliness percentage and lint percentage in transplanting were 14%, 45% and 3.3% higher than direct planting, respectively. The highest yield, water use efficiency, earliness and lint percentage were related to irrigation frequency after 105 mm evaporation of the pan. The treatment of 50% of used water had higher yield, water use efficiency, and lint percentage than other treatments. Therefore, the best treatment was the transplanting method with 105 mm pan evaporation and 50% used water.