ارزیابی فضایی آسیب پذیری بخش کشاورزی نسبت به خشکسالی مطالعه موردی چهارمحال و بختیاری

اغلب روش‌های مورد استفاده برای سنجش آسیب‌پذیری بخش کشاورزی نسبت به خشکسالی، یا از نظرات کارشناسان مختلف استفاده ننموده‌‌اند و به تفاوت‌های محیطی و اقلیمی مناطق توجه نکرده‌اند و یا به تمامی شاخص‌های به‌کار رفته در مدل‌ها وزن یکسان داده‌اند. پرسش آن است چگونه می‌توان با بهره‌گیری از نظر کارشناسان حوزه‌های مختلف، میزان آسیب‌پذیری را ارزیابی نمود؟ در این مقاله از مدل بهاتاچاریا و داس برای ارزیابی استفاده شد و از 16 نفر از نخبگان خواسته شد تا به کمک روش تحلیل سلسله مراتبی، وزن شاخص‌های مورد استفاده در مدل را تعیین کنند. سپس با توجه به وزن‌های تعیین شده، نقشه پهنه‌بندی آسیب‌پذیری تهیه شد. یافته‌ها نشان می‌دهد که تفاوتی 3.5 برابری بین در معرض بودن پهنه‌های مختلف وجود دارد. همچنین تفاوتی 3.7 برابری در پهنه‌هایی که بیشترین حساسیت را دارند نسبت به پهنه‌هایی که کمترین حساسیت را دارند مشاهده شد. میزان ظرفیت سازگاری نیز تفاوتی 2.6 برابری را در پهنه‌های با حداکثر و حداقل ظرفیت سازگاری نشان می‌دهد. یافته‌ها همچنین تفاوتی 17.6 برابری را در پهنه‌هایی که بیشترین آسیب‌پذیری را دارند نسبت به پهنه‌هایی که کمترین آسیب‌پذیری را دارند، نشان می دهد. ارتباط مستقیمی نیز بین میزان بارندگی و میزان آسیب‌پذیری نسبت به خشکسالی مشاهده نشد.

Spatial assessment of vulnerability to drought in agricultural sectorCase study: Chaharmahal and Bakhtiari Province

Most of the methods used to measure the vulnerability of agricultural sector to drought, did not use the opinions of different experts or did not pay attention to the environmental and climatic differences of the regions, or gave the same weight to all the indicators used in the models. The question is how can assess the vulnerability by using the experts’ opinion from different domains? In this paper, the Bhattacharya and Das model were used to assess the drought vulnerability, and 16 experts were asked to determine the weight of the indicators using hierarchical analysis method. Then, according to the specified weights, a vulnerability map was prepared. The findings show that there is a difference of 3.5 times between the exposures of different zones. Also, a difference of 3.6 times was observed between the most sensitive areas and least sensitive areas. The adaptive capacity also shows a difference of 2.6 times in zones with maximum and minimum adaptive capacity. The findings also show a difference of 17.6 times in areas with the highest vulnerability to areas with the least vulnerability. No direct correlation between rainfall and degree of vulnerability to drought was also observed.