بررسی میدانی و عددی تاثیر گل آلوده سازی آب بر روی کاهش نشت از کانال‌های خاکی و قسمت خشکه کار قنوات

ایرانیان از دیرباز با احداث قنات اقدام به استحصال آب از منابع آب‌های زیرزمینی نموده اند. در صورتی که قنات در خاکی با ضریب نفوذپذیری زیاد احداث شده باشد، نشت آب در قسمت خشکه کار تعیین کننده خواهد بود. یکی از روش‌هایی که برای کاهش تلفات آب در خشکه کار مخصوصا در گذشته ها استفاده شده است، روش گل آلوده سازی آب است. در این تحقیق به بررسی میزان تاثیر گل آلوده سازی آب بر روی کاهش نشت ازکانال خاکی با مقطع ذوزنقه که نزدیکترین شکل به مقطع عرضی خشکه کار قنات ها است پرداخته شد. بدین منظور کانالی خاکی با مشخصات معلوم احداث گردید و در دو مرحله آب زلال و گل آلود از آن عبور داده شد و نشت با روش آزمایش برکه اندازه‌گیری شد. برخی از مهمترین نتایج این تحقیق عبارتند از: 1 عبور آب گل‌آلوده از کانال در بازه زمانی کوتاه و تشکیل لایه رسوبی می تواند نشت کانال را به میزان 46 درصد کاهش دهد. 2 در تحلیل عددی مشخص شد که عمده‌ترین عامل کنترل نشت در کانال‌های خاکی با داشتن لایه سطحی نازک از رسوبات، لایه سطحی خاک می‌باشد.3نتایج بررسی ها نشان داد که نتایج بدست آمده از روش بوور برای هر دو حالت وجود و عدم وجود لایه نازک از رسوبات با نتایج آزمایشگاهی دارای انطباق مناسبی است.

Experimental and numerical investigation of the effects of muddy water on seepage reduction in earthen channels and dry zone of qanat

The ancient Iranians have used the underground water resources by excavating Qanats. If the Qanat is excavated in soils with high permeability coefficient, seepage in dry zone is the determinant part. One of the methods which is used for reduction of waterloss in dry zones is getting the water muddy. This study is about the investigation of the effects of muddy water on seepage reduction in trapezoid earthen channels which has the most resemblance to dry zones of qanats. In order to achieve this purpose an earthen channel with determined characteristics was excavated. In two stages fresh water and muddy water are conveyed into the channel and finally seepage was measured by using pondage test. The results have revealed that: 1 With moving the muddy water in a small period of time with forming sedimentary layer the seepage can be reduced more than fortysix percent (46%). 2 Numerical analysis indicated that the most significant factor in seepage reduction is sedimentary layer. 3 The achieved results from investigation showed in both conditions the Bouwer method indicates good correspondence with experimental results.