نقش مدیریت خاک از طریق مصرف کاه و کلش در تولید گندم دیم تحت تاثیر تغییرات آب و هوایی در منطقه نیمه‌خشک

با مدیریت مناسب خاک می‌توان نقش منفی شرایط آب و هوایی سخت را در عملکرد محصول کاهش داد. به همین منظور در این پژوهش اثر مالچ کاه و کلش گندم بر عملکرد گندم در شرایط متفاوت آب و هوایی مورد بررسی قرار گرفت. این پژوهش به مدت دو سال در چهار سطح مالچ کاه و کلش گندم (صفر، 33 ، 66 و 100 درصد پوشش سطح زمین به ترتیب برابر با صفر، 2، 4 و 6 تن در هکتار) در کشتزار دیم در کرت‌های به ابعاد دو متر در پنج متر از سال 1395 تا 1397 اجرا شد. شرایط آب و هوایی با کمک دو شاخص بارش استاندارد (spi) و شناسایی خشک‌سالی (rdi) در سری‌های زمانی سال آبی (اول مهر تا آخر شهریور ماه) و دوره رشد گیاه گندم (اول آبان تا آخر خرداد ماه) طی دوره آزمایش و دوره بلند مدت (1335-1395) تعیین شد. آنالیز تجزیه شاخص‌های spi و rdi نشان داد طی دوره رشد گیاه گندم شرایط خشکسالی بسیار شدید و نرمال به‌ترتیب برای سال‌های اول و دوم اتفاق افتاد. در هر دو سال، مصرف کاه و کلش گندم موجب افزایش عملکرد محصول شد (p<0.001). تیمار 100 درصد مصرف کاه و کلش در سال اول حدود 3.5 و در سال دوم حدود 2 برابر عملکرد دانه گندم را نسبت به تیمار شاهد افزایش داد. نتایج نشان داد، استفاده از کاه و کلش گندم به‌عنوان یک راهکار مناسب اثرات قابل توجهی بر کاهش کم‌آبی بهخصوص در شرایط خشکسالی بسیار شدید دارد.

The role of soil management using straw mulch application in rainfed wheat production under various climatic condition in a semiarid area

Negative effects of sever climate conditions can be controlled by suitable soil management. Toward, this study was conducted to determine the role of wheat straw mulch in wheat yield in rainfed land in semiarid region under different climate conditions. Four wheat straw mulches consist of 0, 33, 66, 100 % of surface cover (About 0, 2, 4 and 6 ton per hectar) were applied in crop plots with a dimension of 2m×5m during two growth year from 2016 to 2018. Climatic condition was assumed by Standardized Precipitation Index (SPI) and Reconnaissance Drought Index (RDI) for the wheat growth period and hydrological year both during a 2year study period and long period from 1956 to 2016. Significant increases were observed with straw mulch applied in two study growth years (P≤0.001). Wheat grain yields increased about 3.5 and 2 times in 100 % straw mulch level applied (equivalent with 6 tha1) as compared with counter treatment (0 %) in the first and second year, respectively. This result revealed that the application of straw mulch is a sustainable strategy to decline water deficit especially during extremely dry years in rainfed lands.