اثرات کود آبیاری با استفاده از سامانههای آبیاری بارانی و جویچه ای بر عملکرد و اجزای عملکرد ذرت شیرین

کود‌آبیاری(fertigation) کاربرد کودها، یا دیگر مواد محلول در آب از طریق سامانه‌های آبیاری می‌باشد. کود‌آبیاری را می‌توان برای انواع نباتات زراعی و باغی و همچنین انواع سامانه‌های آبیاری از جمله تحت فشار و سطحی به کار برد. سطح اراضی آبی استان گلستان در حدود 200 هزار هکتار می‌باشد که در اغلب آن‌ها سامانه کود‌آبیاری استفاده نمی‌گردد. به همین خاطر در این مطالعه کارآیی این سامانه‌ها برروی محصول ذرت شیرین در سال‌های 1386 و 1387 مورد مطالعه و ارزیابی قرار گرفته است. در این تحقیق که به صورت طرح بلوک‌های کامل تصادفی با دو تیمار 200 (n200) و 300 کیلو‌گرم نیتروژن خالص (n300) در هکتار با سه تکرار انجام شد میزان کود‌های در نظر گرفته شده از طریق تقسیط و در دو نوبت کود‌آبیاری و در دو سامانه جویچه‌ای و بارانی به گیاه داده شد. نوع محصول ذرت شیرین واریته سینگل کراس 704 بوده که به فواصل 75 در 20 سانتی‌متر در تیرماه هر سال و بعد از برداشت گندم در ایستگاه کشاورزی گرگان کشت گردید. در طی سال اول 7 بار و سال دوم 8 نوبت آبیاری در هر دو تیمارکود‌آبیاری جویچه‌ای و بارانی صورت گرفت که دو نوبت از آبیاری ها توام با کود بوده است. میزان آب آبیاری در سال اول به ترتیب برای آبیاری جویچه‌ای و بارانی برابر 527 و 313 میلی‌متر و در سال دوم برای آبیاری جویچه‌ای و بارانی برابر 474 و 299 میلی‌متر بوده است. میانگین عملکرد دانه قابل کنسرو در سال اول و در تیمار n200 برابر 3375 و 4072.3 کیلو‌گرم در هکتار و در سال دوم برابر2637.3 و 4165.3 کیلو‌گرم در هکتار به ترتیب برای تیمار‌های جویچه‌ای و بارانی ودر تیمارn300 در سال اول برابر 3124.3 و 2930.3 کیلو‌گرم در هکتار و در سال دوم برابر 2647 و 3278.3کیلو‌گرم در هکتار به ترتیب برای تیمار‌های جویچه‌ای و بارانی بوده است. نتایج بدست آمده نشان می‌دهد روش آبیاری در سطح 1 درصد بر عملکرد و اجزای عملکرد ذرت شیرین تاثیر معنی‌دار داشته و حداکثر مقادیر مربوط به عملکرد دانه قابل کنسرو به میزان 4165.3 کیلو‌گرم در هکتار از تیمار n200 در سال 1387، عملکرد بلال به میزان 8795.6 کیلو‌گرم در هکتار از تیمار n200 در سال 1386، تولید بیوماس به میزان 33184.6 کیلو‌گرم در هکتار از تیمار n200 در سال 1386 و ماده خشک به میزان 7598.3 کیلو‌گرم در هکتار از تیمار n200 در سال 1386 در تیمارهای آبیاری بارانی بدست آمده است که نشان‌دهنده موثر بودن کود‌آبیاری از طریق سامانه بارانی و از طریق ونتوری بوده است. مقادیر مختلف کود نیتروژن در سطح 5 درصد بر عملکرد دانه و عملکرد ماده خشک تاثیر معنی‌داری داشته و حداکثر عملکرد دانه و تولید ماده خشک در تیمارهای کودی n200 مشاهده گردید. مقادیر مختلف کود نیتروژن بر عملکرد بلال و عملکرد ماده مرطوب تاثیر معنی‌داری نداشت. نتایج دو سال اجرای پژوهش حاکی از موثر بودن کارآیی مصرف کود در تیمار‌های کود‌آبیاری بارانی بوده است.

Impacts of fertigation via sprinkler and furrow irrigation systems on yield and yield components of sweet corn

Fertigation is the application of fertilizers, soil amendments, or other water soluble products through an irrigation system. Fertigation can be applied for different kind of crops and horticultural plants as well as different types of irrigation systems, including surface and pressurized irrigation systems. Irrigated land in Golestan province is about 200000 hectares that most of them do not use fertigation system. So a research project has been done on the effectiveness of these systems on corn crop in two successive years 2007 and 2008. The experiment was laid out in a randomized complete design where each treatment was replicated three times. Two treatments were 200kg ha 1(N200) and 300 kg ha1(N300) of pure nitrogen. Amount of considered urea fertilizers were applied through split application twice in two sprinkler and furrow irrigation systems separetly. Crop was SC704 sweet corn that is planted 75 to 20 cm intervals in July after wheat harvesting in the Gorgan agricultural station. During two years of testing, 8 and 7 times irrigation were applied respectively in which two of them accompanied by fertigation. Amount of irrigation water in the first year were 527 and 313 mm for furrow and sprinkler systems respectively and in the second year were 474 and 299 mm. Average grain yield that can be canned in the first year and N200 treatment were 3375 and 4072.3 kg ha1 and in the second year, were 2637.3 and 4165.3 kg ha1 for furrow and sprinkler systems respectively. Average grain yield that can be canned at treatment N300 in the first year were equal to 3124.3 and 2930.3 kg ha1 and in the second year were 2647 and 3278.3 kg ha1, for furrow and sprinkler systems respectively. The results showed that irrigation method had significant effect at 1% level on yield and yield components. The maximum values of grain yield 4165.3 kg ha1 from N200 treatment in 2008, cob yield of 8795.6 kg ha1 from N200 treatment in 200, biomass of 33184.6 kg ha1 from N200 in 2007 and total dry matter of 7598.3 kg ha1 from N200 in 2007 has been obtained from sprinkler irrigation that shows the effectiveness of sprinkler fertigation through ventory injector. Different nitrogen fertilizer rates had a significant effect on grain yield and total dry matter at 5% level and maximum grain yield and total dry matter production were obtained in N200 treatment. Different nitrogen fertilizer rates had no significant effect on cob and biomass. In general two years results indicate the effectiveness of fertilizer use efficiency in sprinkler fertigation.