بررسی مقایسه ای پارامترهای هیدرولیکی تاثیرگذار بر آبشستگی پایه های پل در بسترهای چسبنده و دانه ای با استفاده از روش رگرسیون فرآیند گاوسی

پدیده آبشستگی در اطراف پایه‌های پل‌ها یکی از مسائل مهم در علم مهندسی رودخانه می‌باشد. آبشستگی باعث ایجاد گودال در اطراف پایه‌های پل و در نهایت تخریب آن می‌گردد. تاکنون مطالعات بسیاری در این خصوص انجام شده و روابط متعددی برای تخمین پارامتر عمق آبشستگی ارائه گردیده است. بااین حال، به دلیل تاثیر پارامترهای مختلف و وجود عدم قطعیت در پدیده آبشستگی روابط موجود منجر به نتایج جامع و دقیقی نمی‌گردند. در تحقیق کنونی با استفاده از چندین سری داده‌ی آزمایشگاهی کارایی روش هوشمند رگرسیون فرآیند گاوسی (gpr) در تخمین میزان عمق آبشستگی پایه‌های پل در بسترهای چسبنده و دانه‌ای بررسی شد. مدل‌های مختلفی تعریف گردیده و تاثیر پارامترهای هیدرولیکی مورد ارزیابی قرار گرفت. نتایج حاصله کارایی بالای روش به‌کاررفته در تحقیق را در تخمین عمق آبشستگی نسبت به روابط نیمه تجربی به اثبات رساند. ملاحظه گردید که مدل‌های تعریف‌شده برای خاک چسبنده نسبت به ک خادانه‌ای و غیرچسبنده در تخمین عمق آبشستگی موفق‌تر می‌باشند. ﺑﻬﺘﺮﻳﻦ نتایج برای داده‌های آزﻣﻮن، در ﺣﺎﻟﺖ ترکیب رس و ماسه مقادیر 0.801dc=، 0.952cc=، 0.132rmse=، % 15.23mape=، در حالت خاک رس مقادیر 0.883dc=، 0.986cc=، 0.054rmse=، % 11.82mape= و برای خاک دانه‌ای مقادیر 0.769dc=، 0.889cc=، 0.191rmse=، %18.21mape= به‌دست آمد. نتایج نشان داد که پارامترهای مربوط به رطوبت نمونه خاک و درصد تراکم خاک رسی در پیش‌بینی عمق آبشستگی موثر می‌باشند. بر اساس نتایج آنالیز حساسیت مشخص گردید که در حالت ترکیب رس و ماسه رطوبت خاک با داشتن میانگین درصد خطای مطلق %24.42، در حالت خاک رسی تنش برشی بی‌بعد و درصد تراکم خاک رسی به ترتیب با داشتن خطای % 43.49 و % 47.04 و در حالت خاک غیرچسبنده عدد فرود پایه با داشتن خطای %28.65 به‌ترتیب موثرترین پارامترها در تخمین عمق آبشستگی در خاک‌های چسبنده و غیرچسبنده هستند.