شبیه‌سازی آزمایشگاهی اثر تغذیه پساب در انتقال آلودگی فسفات به آبخوان (مطالعه موردی: دشت اراک)

در این پژوهش، برای بررسی اثر تغذیه پساب بر روی آلودگی آبخوان، منطقه گاوخانه واقع در شمال شهر اراک انتخاب گردید. به همین منظور لایه‌های غیر اشباع خاک منطقه با استفاده از ستون‌های استوانه‌ای شکل از جنس pvc و با قطر 25 سانتی‌متر شبیه‌سازی گردید. سه ستون خاک به ترتیب به ارتفاع 2، 2 و 1 متر در نظر گرفته شد. همچنین جهت بررسی تاثیر فیلتر زئولیت ستون اول خاک در دو تیمار با‌زئولیت و بی‌زئولیت در نظر گرفته شد. برای اجرای تغذیه مصنوعی با پساب از دو راهبرد مدیریتی غرقاب دائم به مدت 20 روز و راهبرد غرقابی خشکی به مدت 40 روز (یک شبانه روز غرقاب و یک شبانه روز خشکی) استفاده گردید. مقادیر فسفات در پساب ورودی و در نمونه‌های جمع‌آوری شده اندازه‌گیری گردید. نتایج به‌دست آمده نشان دهنده درصد بالای حذف فسفات در لایه‌های خاک تا 75 درصد می‌باشد. همچنین حذف فسفات در لایه دوم با بافت سنگین‌تر نسبت به دو لایه دیگر کمی بیشتر بوده است. کاربرد زئولیت نیز تاثیری را در کاهش میزان فسفات نشان نداده است. نهایتا بررسی ها نشان داد که راهبرد غرقابی – خشکی نسبت به غرقابی دائم در حذف فسفات موثرتر می‌باشد بطوریکه در لایه اول تا 15 درصد و در لایه سوم تا 16 درصد افزایش نسبت به راهبرد غرقابی دائم و در در مرحله جذب نهایی بوجود آمده است. اما در لایه دوم با بافت سنگین‌تر تغییری در جذب نهایی حاصل نشده است.