توسعه مدل swatlu برای بررسی و شبیه‌سازی علل افت تراز دریاچه ارومیه و ارزیابی اثربخشی راه‌کارهای مطرح در احیای آن بخش اول: توسعه، واسنجی و صحت‌سنجی مدل swatlu

افت سریع تراز آب دریاچه ارومیه در دو دهه گذشته، نگرانی‌های جدی در خصوص آینده این دریاچه و تبعات منفی از بین رفتن آن بر حوزه‌های مختلف محیط زیستی‏، اقتصادی و اجتماعی را به دنبال داشته است. تخفیف مشکلات موجود و احیای دریاچه نیازمند پیاده‌سازی رویکرد جامعی است که بدون شناخت ریشه‌های وقوع وضعیت فعلی و ارزیابی صحیح از اثربخشی اقدامات مطرح در این زمینه، قابل دست یابی نخواهد بود. در تحقیق حاضر، تهیه یک نسخه اختصاصی از مدل‌ جامع هیدرولوژیکیswat که با توجه به شرایط و فرآیندهای مهم حوضه آبریز دریاچه ارومیه اصلاح یافته (ویرایش swatlu)، برای ارزیابی موارد مذکور هدف قرار داده شد. در مقاله حاضر (به عنوان نخستین مقاله از سه مقاله‌ای که به منظور ارایه نتایج تحقیق تهیه شده)، رویکرد‌های بکارگرفته شده در فرآیند توسعه، واسنجی و صحت‌سنجی مدل مذکور ارایه می‌گردد. نتایج نشان داد که مدل swatlu توانایی و قابلیت‌های مناسبی برای شبیه‌سازی چرخه هیدرولوژیکی حوضه آبریز دریاچه ارومیه و پیکره آبی دریاچه دارد و اصلاحات انجام شده به خوبی توانسته این فرآیندها را تدقیق نماید. به نحوی که مقدار شاخص‌های واسنجی مدل برای حدود 80 درصد از ایستگاه‌های هیدرومتری در سطح حوضه در محدوده قابل قبول قرار گرفته و نتایج شبیه‌سازی حجم آب دریاچه ارومیه نیز بسیار رضایت‌بخش است. هم چنین کنترل نتایج مدل برای سایر مولفه‌های هیدرولوژیکی نیز نشان دهنده دقت مناسب مدل در شبیه‌سازی آن‌ها بود. در مجموع نتایج این تحلیل‌ها نشان داد که مدل توسعه داده شده اجزای چرخه هیدرولوژیکی حوضه آبریز دریاچه ارومیه را با دقت قابل قبولی شبیه‌سازی نموده و ابزار مناسبی برای تحلیل شرایط و ارزیابی اثر اقدامات مختلف بر مقدار مولفه‌های مختلف هیدرولوژیکی و اندرکنش بین آن‌ها می‌باشد.

Development of SWATLU model for simulation of Lake Urmia water level decreaseand assessment of the proposed actions for its restoration;Part 1: Development, calibration and validation of SWATLU model

The rapid drop of Urmia Lake water level in the past two decades has led to serious concerns about the future of this lake and the environmental, economic and social negative effects of its elimination. Mitigation of the current problem and restoration of the lake requires a comprehensive approach, which cannot be achieved without detail understanding about the causes of the current situation and the proper assessment of the effectiveness of the proposed measures. In the present study, a custom edition of the SWAT hydrological model, modified according to the conditions and processes of the Urmia Lake watershed (SWATLU version), has been developed to evaluate the abovementioned issues. This paper (as the first of three papers to provide the results of the research), the approaches used in the development, calibration and validation of the model are presented. The results showed that the SWATLU model has appropriate capabilities to simulate the hydrological cycle in Urmia Lake watershed and the modifications that have been carried out can well explain the nature of these processes. The calibration indices of the model for about 80% of the hydrometric stations was within acceptable limits and the results of the simulation of Lake Urmia water volume was also very satisfactory. Furthermore, controlling the model outputs for other hydrological components showed the model’s accuracy in their simulation. In summary, the results of these analyzes showed that the developed model simulates the components of the hydrological cycle of the Lake Urmia Lake with acceptable accuracy and is a suitable tool for analyzing and evaluating the effect of different measures on the amount of various hydrological components and their interaction.