اثرمدیریت‌ آبیاری به‌همراه تزریق ژل فراجاذب و مواد آلی برکارایی مصرف آب و عملکرد کمی و کیفی پرتقال رقم تامسون

استفاده بهینه از نهاده های کشاورزی به ویژه آب باعث توسعه کشاورزی پایدار و امنیت غذایی خواهد شد. از این‌رو، مدیریت مناسب رطوبت خاک و استفاده ازشیوه‌های جدید برای حفظ و افزایش ظرفیت نگهداری رطوبت خاک حایز اهمیت است. این پژوهش با بررسی اثرمدیریت آبیاری به‌همراه تزریق ژل فراجاذب و مواد آلی بر عملکرد کمی و کیفی و کارایی مصرف آب پرتقال رقم تامسون انجام شد. آزمایش به‌صورت کرت‌های دو بار خرد شده در قالب طرح پایه بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در قطعه باغی در شهرستان میان درود واقع در استان مازندران طی سال‌های 1394 و 1395 اجرا شد. سه مدیریت آبیاری 100، 75 و 50 درصد نیاز آبی گیاه به‌عنوان عامل اصلی و دو عمق تزریق ژل 30 و 60 سانتی‌متر به‌عنوان عامل فرعی و سطوح مواد آلی و فراجاذب شامل استفاده ازفرا جاذب، مواد آلی ورمی‌کمپوست، ترکیب مواد آلی وفراجاذب و شاهد (عدم مصرف) به‌عنوان عامل فرعی – فرعی بودند. نتایج نشان داد که بیش ترین وزن و حجم میوه برای مدیریت آبیاری 100 درصد نیاز آبی گیاه و تزریق ژل در عمق 30 سانتی‌متر به‌دست آمد. هم چنین، بیش ترین قطر، وزن و حجم میوه برای مدیریت آبیاری 100 درصد نیاز آبی گیاه با مصرف توام و ترکیبی سوپرجاذب و ورمی‌کمپوست حاصل شد. طبق یافته‌ها در اثرمتقابل تیمارها رابطه عکس بین قطر، وزن و حجم میوه با مواد جامد محلول (درصد tss) مشاهده شد. طبق یافته‌ها اثرمتقابل سه‌گانه تیمارها با کاهش مصرف آب بر اساس نیاز آبی گیاه طول شاخه جوان، سطح برگ، ph، چگالی رشد، کارایی مصرف آب، عملکرد درخت و عملکرد در هکتار کاهش معنی‌داری را نشان دادند که اثر منفی آن در شرایط تزریق ژل در عمق 60 سانتی‌متر و عدم مصرف مواد آلی بیش تر بود. بالاترین میزان کارایی مصرف آب (14/16 کیلوگرم بر مترمکعب) مربوط به مدیریت آبیاری 100 درصد نیاز آبی با تزریق ژل در عمق 30 سانتی‌متر و مصرف ترکیبی سوپرجاذب و ورمی‌کمپوست حاصل شد. هم چنین، حداکثر عملکرد درخت برای مدیریت آبیاری 100 درصد نیاز آبی گیاه با تزریق ژل در عمق 30 سانتی‌متر با مصرف سوپرجاذب، ورمی‌کمپوست و مصرفی ترکیبی هر دو ماده تولید شد. بیش ترین عملکرد در هکتار درمدیریت آبیاری 100 درصد نیاز آبی گیاه با تزریق ژل در عمق 30 سانتی‌متر با مصرف ورمی‌کمپوست و مصرف ترکیبی سوپرجاذب و ورمی‌کمپوست (به‌ترتیب 03/44 و 46 تن در هکتار) به‌دست آمد. با توجه به یافته‌ها می‌توان بیان کرد که استفاده ترکیبی از سوپرجاذب و ورمی‌کمپوست می‌تواند با افزایش ظرفیت نگهداری رطوبت خاک به افزایش کارایی مصرف آب و در نتیجه بهبود عملکرد کمی و کیفی پرتقال شود.