ارزیابی خشک‌سالی در بیرجند با تاکید برشاخص خشک‌سالی پالمر واسنجی شده و عملکرد نسبی محصول گندم دیم

خشک سالی پدیده‌ی طبیعی و مستمر اقلیمی است که به طور معمول در تمامی مناطق دنیا رخ می‌دهد ولی ویژگی‌ها، نوع و شدت آن‌ها از یک منطقه با منطقه دیگر متفاوت است. خشک سالی یک پدیده خزنده بوده به طوری که ابتدا و انتهای مشخصی ندارد و شدت تاثیر کم تر اما سطح بیش تری را نسبت به دیگر بلایا مانند: سیل، زلزله و... دارا می باشد،که در نهایت خسارات بیش تری را نسبت به بلایای دیگر سبب می شود. آستانه خشک سالی با توجه به شرایط مکانی متفاوت است، بنابراین برای حذف اثرات مکانی، آمار نقطه ای یک ایستگاه و به عنوان ایستگاه شاخص هر منطقه قابل استفاده است.در این مطالعه با استفاده از نرم افزار scpdsi شدت خشک سالی پالمر برای ایستگاه سینوپتیک بیرجند طی دوره‌ی آماری 20141985، در مقیاس سالیانه وماهیانه محاسبه گردید و همچنین روند خشک سالی با استفاده از آزمون های آماری من کندال و پتیت، بررسی شد و در ادامه ارتباط بین شاخص های خشک سالی و عملکرد نسبی محصول گندم دیم بررسی شد. با استفاده از آزمون های همگنی مشخص شد که داده های بارندگی و دمای هوای ایستگاه همگن بوده و آزمون کفایت داده ها نشان داد که یک دوره 30 ساله برای پایش خشک سالی منطقه کافی می باشد. نتایج تحقیق نشان داد که تغییرات ناگهانی سری زمانی spi سالیانه و ماهیانه در سطح 5 درصد معنی‌دار است که نقطه تغییر آن ماه می سال 1998 می‌باشد. همچنین در مورد شاخص pdsi سالیانه و ماهیانه، نتایج حاکی از آن است که تغییرات ناگهانی سری زمانی pdsi سالیانه در سطح 5 درصد معنی‌دار است که نقطه تغییر آن ماه فوریه سال 2000 می‌باشد. همچنین شاخص های spi و pdsi روندی همسو با شاخص زراعی عملکرد نسبی گندم دیم داشت و بعد از نقطه تغییر، مقدار ضریب همبستگی شاخص pdsi با عملکرد نسبی گندم دیم 7/0 و میزان همبستگی شاخصspi  با عملکرد نسبی گندم دیم 55/0 بدست آمد.