شبیه‌سازی انتقال سدیم و نیترات در خاک اصلاح شده با ورمی‌کمپوست تحت رژیم‌های مختلف آبیاری

شبیه‌سازی حرکت نیترات و سدیم در خاک طبیعی و اصلاح شده با ورمی‌کمپوست تحت سه شدت جریان مختلف در حالت اشباع و غیراشباع انجام شد. برای این منظور از 12 ستون 10 سانتی‌متری خاک در لوله‌های پلیکا به‌طول 20 سانتی‌متر و قطر 5.9 سانتی‌متر استفاده شد. تمامی ستون‌ها به‌مدت 24 ساعت تحت شرایط اشباع قرار گرفتند و 24 ساعت نیز با آب مقطر آبشویی شدند. سپس محلول 1 میلی مول پتاسیم نیترات و 25.42 میلی‌گرم سدیم کلرید در هر لیتر آب مقطر در سه شدت جریان مختلف به‌مدت 570 دقیقه به‌درون ستون‌ها تزریق و مقادیر نیترات و سدیم محلول‌های خروجی در بازه‌های زمانی مختلف اندازه‌گیری شد. برای شبیه‌سازی انتقال املاح از مدل انتقالانتشار استفاده شد و ضرایب انتشارپذیری و جذب سدیم و نیترات به‌روش معکوس برآورد گردید. رخنه سدیم در ستون‌های خاک طبیعی و خاک ورمی‌کمپوست‌دار تحت شرایط اشباع در شدت جریان 0.0704 سانتی‌متر بر دقیقه در 280 و 160 دقیقه، در شرایط غیراشباع با شدت جریان 0.0477سانتی‌متر بر دقیقه به‌ترتیب در 330 و 200 دقیقه رخ داد اما در شرایط غیراشباع با شدت جریان 0.0208 سانتی‌متر بر دقیقه، رخنه سدیم شکل نگرفت. رخنه نیترات از خاک طبیعی در شدت جریان‌های 0.0704، 0.0477 و 0.0208 سانتی‌متر بر دقیقه به‌ترتیب در 50، 80 و 120 رخ داد و در 120، 200 و 270 دقیقه به حداکثر غلظت نسبی رسید. رخنه نیترات در خاک ورمی‌کمپوست‌دار تحت شدت جریان‌های 0.0704، 0.0477 و 0.0208 سانتی‌متر بر دقیقه به‌ترتیب در 30، 40 و 80 دقیقه شروع و حداکثر غلظت نسبی در 80، 120 و 240 دقیقه مشاهده شد. نتایج نشان داد کاربرد ورمی‌کمپوست و افزایش شدت جریان آب‌خاک، زمان رخنه سدیم و نیترات و زمان به حداکثر رسیدن غلظت نسبی نیترات را کاهش داد. نتایج شبیه‌سازی نشان داد ضرایب انتشارپذیری و جذب سدیم و نیترات با افزودن ورمی‌کمپوست به خاک و کاهش شدت جریان افزایش یافت.