ارزیابی کارایی مدل ceres-rice در پیش بینی مولفه های بیلان نیتروژن در فصل کشت برنج در شالیزارهای مجهز به زهکشی زیرزمینی

مدل های شبیه ساز گیاهی ابزارهای مناسبی برای پیش بینی سریع و کم هزینه ی اثرات تغییرات مدیریتی و ساختاری بر سیستم های کشاورزی می باشند. در این تحقیق، قابلیت مدل ceres rice برای پیش بینی تلفات نیتروژن در شالیزارهای مجهز به سه نوع سیستم زهکشی زیرزمینی با عمق 0.9 متر و فاصله 30 متر (d0.9l30)، عمق 0.65 متر و فاصله 30 متر (d0.65l30) و عمق 0.65 متر و فاصله 15 متر (d0.65l15) ارزیابی شد. در دوره های زهکشی میان فصل طی دو فصل کشت متوالی برنج (13911390)، میزان تلفات نیتروژن از سیستم های مختلف زهکشی اندازه گیری شد. همچنین، مراحل فنولوژیکی گیاه و میزان عملکرد برنج تعیین شد. عملکرد مدل در دوره واسنجی (1390) و صحت‌سنجی (1391) با استفاده از کارایی مدل، شاخص توافق و جذر میانگین مربعات خطای نرمال شده بررسی شد. مقدار این شاخص ها در هر دو مرحله واسنجی و صحت سنجی، در محدوده قابل قبولی قرار داشت که نشان دهنده کارایی مناسب مدل برای شبیه سازی شاخص های رشد و عملکرد برنج در تیمارهای مورد مطالعه می باشد. در طول دو فصل کشت، مجموع تلفات واقعی نیتروژن در سیستم های d0.9l30، d0.65l30 و d0.65l15 به ترتیب 15.4، 24 و 20.8 کیلوگرم در هکتار و مقادیر شبیه‌سازی‌شده متناظر آن‌ها 5.7، 6 و 4.3 کیلوگرم در هکتار بود. میزان جذب واقعی و شبیه‌سازی‌شده نیتروژن توسط برنج در تیمارهای مختلف، به ترتیب در محدوده 181.4-115.2 و 99-71.7 کیلوگرم در هکتار قرار داشت. بر اساس نتایج، پیش بینی دقیق مولفه‌های بیلان نیتروژن به وسیله مدل ceresrice، مستلزم بهبود قابلیت مدل برای در نظر گرفتن عوامل اساسی موثر بر این مولفه‌ها در شرایط مورد مطالعه می باشد.