ارزیابی مقایسه‌ای سیستم استنتاج فازیعصبی (anfis) و روش‌های متداول درون‌یابی در تخمین بارش در استان فارس

در بررسی مسایل هیدرولوژیکی و منابع آب، تحلیل اطلاعات بارندگی از اهمیت ویژه ای برخوردار است. کمبود نقاط برداشت و تعداد قرائت، به دلیل محدودیت های مختلف، دسترسی به این اطلاعات را محدود می نماید. بنابراین کاربرد روش های میان یابی و تخمین سطح آب در نقاط مشخص بر اساس اطلاعات نقاط هم جوار از جایگاه ویژه ای در مطالعات مختلف برخوردار است. در این پژوهش روش های متداول میان یابی، روش زمین آمار کریجینگ و سیستم استتناج عصبیفازی تطبیقی در استان فارس مورد ارزیابی قرار گرفتند. در این مطالعه از بیست ایستگاه سینوپتیک استان فارس با طول دوره آماری 29 ساله از سال 1982-1981 الی2010-2009 استفاده شده است. طی بررسی های انجام شده دی ماه سال های 1993 -1992 و 2005- 2004 به عنوان بهترین الگوی دوره ترسالی و ماه اردیبهشت سال های 2009- 2008 و 2010 –2009 به عنوان بهترین الگوی دوره خشک سالی و همچنین ماه های اردیبهشت و آذر سال 2007 -2006 به عنوان الگوی سالانه نرمال انتخاب شد. در سیستم استنتاج فازی عصبی تطبیقی (anfis) برای هر کدام از سال های ذکر شده تعداد توابع عضویت، نرون و نوع تابع عضویت gsussmf،  gauss2mfو  gbellبه تفکیک مورد ارزیابی قرار گرفت. قابل ذکر است که در این سیستم ابتدا پانزده ایستگاه به عنوان آموزش قرار داده شد و پنج ایستگاه تنگاب، شورجه، بابا عرب، شیراز و چمریز مورد ارزیابی قرار گرفت. طی این پژوهش از دو روش کریجینگ و سیستم استنتاج فازی عصبی تطبیقی استفاده شد و نتایج با شاخص های ریشه میانگین مربعات خطا (rmse)، ضریب همبستگی (r) و شاخص کارایی مدل (ef) مورد مقایسه قرار گرفت. با توجه به نتایج به دست آمده مشخص گردید در دوره های ترسالی سیستم استنتاج فازیعصبی تطبیقی (anfis)، نتایج قابل قبول تری را ارایه داده است. در دوره خشک سالی روش کریجینگ برای تخمین بارندگی پیشنهاد می شود. در دوره های نرمال در ماه اردیبهشت روش کریجینگ و در ماه آذر روش سیستم استنتاج فازی عصبی تطبیقی (anfis)، دقیق ترین نتایج را نشان داد.