بررسی تاثیر شیب بر ضریب رواناب سطوح با جنسهای مختلف تحت بارندگی طبیعی

مطالعه فرایندهای تولید رواناب و ارزیابی عوامل موثر بر آن از نیازهای مدیریت صحیح منابع آب و خاک است. این پژوهش به منظور بررسی اثر شیب بر ضریب رواناب سطوح با جنس های مختلف انجام گرفت. به این منظور شش سطح سیمانی، چمن طبیعی، آسفالت، ایرانت، سنگ فرش و ایزوگام، هرکدام به مساحت 1 متر مربع در سه شیب 5، 10 و 15 درصد در محیط روباز در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه زنجان آماده گردید. پس از وقوع سه بارندگی بر روی این سطوح، حجم رواناب تولید شده بر روی آن ها اندازه گیری و مقدار ضریب رواناب سطوح محاسبه گردید. مقایسه نتایج هریک از سطوح با شیب یکسان در سه رخداد بارندگی مختلف تغییر قابل توجهی در مقادیر ضریب رواناب هر سطح نشان نداد. سطوح ایزوگام و ایرانت با مقادیر به ترتیب برابر 0.99-0.96 و 0.97-0.92 دارای بیش ترین ضریب رواناب بودند. هم چنین ضریب رواناب سطوح سنگی با مقدار 0.90-0.81 به طور متوسط 11 درصد بیش تر از سطوح سیمانی (0/67-0/82) بود. نتایج شیب های مختلف نشان داد که در سطوح چمن، سیمان و آسفالت، اختلاف قابل توجهی بین ضریب رواناب شیب های 5، 10 و 15 درصد وجود دارد. در سطح چمن، با افزایش شیب، مقدار ضریب رواناب افزایش قابل توجهی داشت (حدود 15 درصد). در سطح سیمان و آسفالت نیز با افزایش شیب، ضریب رواناب به ترتیب 7 و 9 درصد افزایش نشان داد.