تخصیص بهینه دارایی‌ها در حضور نااطمینانی‌های اقتصادکلان و تحریم‌های بین المللی علیه ایران

ریسک و نااطمینانی از شاخص‌های اصلی تصمیم‌گیری در سرمایه‌گذاری است. در دنیای واقعی، اقتصاد پُر از نااطمینانی عوامل اقتصادی است که به بروز ریسک و مخاطره در فضای تصمیم‌گیری منجر می‌شود و رفتار سرمایه‌گذاران را تحت تاثیر قرار می‌دهد. در مطالعه حاضر، با استفاده از ترکیب مدل‌های شبکه عصبی مصنوعی و مدل مارکویتز، به برآورد پرتفوی بهینه سرمایه‌گذار در شرایط نااطمینانی پرداخته شد. بدین منظور، از دارایی‌های قیمت سهام، قیمت مسکن، قیمت سکه و اوراق مشارکت طی دوره زمانی 1378 ـ 1392 با داده‌های ماهانه استفاده شد. برای بررسی تاثیر شوک‌های اقتصاد کلان بر تصمیمات سرمایه‌گذار در انتخاب پرتفوی بهینه، از چهار متغیر‌ـ نااطمینانی تورمی، نااطمینانی قیمت نفت، نااطمینانی نرخ دلار بازار آزاد و شاخص تحریم‌های بین‌المللی علیه ایران‌ـ به عنوان متغیرهای وضعیت استفاده شد. برای محاسبه متغیرهای وضعیت از مدل ناهمسانی واریانس شرطی (garch) بهره گرفته شد. پس از محاسبه متغیرهای وضعیت، بازدهی و ریسک دارایی‌ها با کمک دو روش‌ـ شبکه‌های عصبی پرسپترون چندلایه (mlp) و شعاعی پایه (rbf)‌ـ اندازه‌گیری شد. از نتایج مدل شبکه عصبی به عنوان متغیرهای ورودی در برآورد پرتفوی بهینه مارکویتز استفاده شد. نتایج تحلیل میانگین واریانس نشان می‌دهد که در دوره رونق بخش املاک، مسکن داراییِ مسلط در بین دارایی‌هایِ ریسکی بوده و بیشترین سهم دارایی را به خود اختصاص داده است. در طی دوره‌های اخیر، که دوره رکود بخش مسکن تلقی می‌شود، مسکن از سبد بهینه سرمایه‌گذاری خارج شده و به جای آن سهام و سکه داراییِ مسلطی در سبد سرمایه‌گذار است. به طور کلی، اوراق مشارکت، به منزله دارایی بدون ریسک در همه دوره‌ها، یکی از دارایی‌های قابل اعتماد در سبد بهینه سرمایه‌گذار به‌شمار می‌رود.