اثر سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی بر توسعه تجارت درون‌صنعتی دوجانبه ایران و ترکیه

تجارت درون‌صنعتی به صادرات و واردات هم‌زمان کالاها و خدماتی اطلاق می‏شود که در یک گروه صنعتی مشابه دسته‌بندی می‏شوند. اهمیت توسعه تجارت درون‌صنعتی بین شرکای تجاری در استفاده از تنوع در یک محصول خاص و همچنین انتقال تکنولوژی و دانش فنی تولید است. ایران نیز در راه پیشرفت و توسعه روابط برون‌مرزی تجاری خود نیازمند الگویی مناسب برای تولید و صادرات کالاها و همچنین واردات مواد و کالاهای مورد نیاز است که از تنوع و فناوری بالایی برخوردار باشند. ترکیه یکی از شرکای تجاری مهم ایران است که، با توجه به همسایگیِ آن با ایران، روابط اقتصادی بین دو کشور نیز به مرور زمان به سمت تجارت درون‌صنعتی گسترش یافته است. با این ‏حال، از عوامل اثرگذار در روابط آتی تجاری دو کشور می‏توان به سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی اشاره کرد، که در توسعه تجارت درون‌صنعتی دوجانبه بین آن‌ها می‏تواند بسیار اهمیت داشته باشد. در این مقاله به موضوع مذکور در قالب بررسی یک فرضیه پرداخته شده است. بنابراین، در قالب یک الگوی اقتصادی‌سنجی اثر سرمایه‏گذاری مستقیم خارجی بر تجارت درون‌صنعت ایران و ترکیه در اکثر صنایع کارخانه‏ای، با استفاده از داده‌های تلفیقی، طی دوره 1996 ـ 2010، ارزیابی شده است. ذکر این نکته لازم است که شاخص تجارت درون‌صنعت (iit) با استفاده از معیار گروبل- لوید‌ و بر اساس طبقه‌بندی دورقمی کدهای (isic) محاسبه شده است. نتایج تجربی نشان می‌دهد که جذب سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی‌ اثر مثبت و معنی‎داری در جریان تجارت درون‌صنعتی ایران و ترکیه و توسعه آن داشته است.