بررسی آزمون قانون اوکان در اقتصاد ایران با تاکید ویژه بر ساختار جمعیتی

از موضوعات محوری در اقتصادْ تغییر میزان جمعیت و پیوند آن با دیگر متغیرهاست. چنانچه افزایش جمعیت با تمهیدات اقتصادی لازم سازگار باشد، به بهبود رشد اقتصادی و توسعه می‌انجامد. برعکس، رشد جمعیت بدون توجه به سازگاری دیگر ساختارها می‌تواند مشکل‌آفرین باشد. این مطالعه، با توجه به قانون اوکان، از تلفیق روش‏های سیستم دینامیک و اقتصادسنجی، الگویی را شبیه‌سازی کرده تا عوامل اثرگذار در رشد اقتصادی، قانون اوکان، رفاه اجتماعی، و میزان ازدواج و زاد و ولد را شناسایی نماید. داده‏ها مربوط به دوره 1353-1389 و پیش‏بینی‏ها تا افق سال 1404 است. نتایج نشان ‏می‏دهد که متغیّرهای سرمایه انسانی و نیروی کار در رشد اقتصادی اثری مثبت و معنی‏دار دارد. رشد اقتصادی با بیکاری رابطه معکوس دارد. میزان بیکاری و تورم در شاخص رفاه اجتماعی اثر منفی دارد. شاخص رفاه اجتماعی و نسبت زنان 15 تا 44 سال به جمعیت 15 تا 64 سال اثر مثبت و معنی‏داری در ازدواج دارد. اثر سرمایه انسانی در ازدواج منفی است. اثر تورم و درآمد ملی سرانه در زاد و ولد منفی است. بررسی عملکرد تولید ناخالص داخلی با اعمال چهار سناریوی جمعیتی نشان داد که میانگین درصد تغییرات تا سال 1404 بین 17/0- تا 38/0 است