اندازه بنگاه و تاثیر آن بر بهره‌وری بنگاه‌های ورودی جدید صنعت تولید کانی‌های غیر‌فلزی در ایران در طول برنامه سوم توسعه

موضوع اندازه بنگاه و تاثیر آن بر عملکرد از موضوعاتی است که در دوره‌های تاریخی علم اقتصاد از زوایای متفاوتی ارزیابی شده است. درحالی که مطالعات انجام شده تا دهه 70 میلادی اندازه‌های بزرگ بنگاه را به دلیل توانایی استفاده از صرفه‌های ناشی از مقیاس اندازه‌ای برتر معرفی کرده‌اند، گسترش بنگاه‌های کوچک و متوسط در اواسط این دهه باعث شد تا تاثیر جایگاه اندازه بر عملکرد بنگاه بازنگری شود. در این میان، مفهوم بهره‌وری از اساسی‌ترین مفاهیم بیان عملکرد بنگاه تلقی شد، از این رو مطالعات متعددی کوشیده‌اند تا تاثیر اندازه را بر بهره‌وری بنگاه بررسی کنند. با وجود این، در ایران اگرچه سیاست‌های اقتصادی خصوصاً در سال‌های اخیر حمایت از بنگاه‌هایی با اندازه کوچک و متوسط را وجهه همت قرارداده‌اند، به نظر می‌رسد از بررسی تاثیر اندازه بر بهره‌وری غافل مانده‌اند. بر این اساس، این مقاله کوشیده است تا به بررسی این موضوع در صنایع تولیدی ایران با تاکید بر صنعت تولید محصولات کانی غیرفلزی (کد 26) بپردازد که یکی از محوری‌ترین صنایع تولیدی ایران است. در این مطالعه بهره‌وری با شاخص مالم‌کوییست محاسبه و رابطه آن با اندازه بنگاه به‌ روش رگرسیونی پولینگ دیتا تخمین زده شده است. نتایج این بررسی نه تنها نشان‌دهنده آن است که در کل صنعت، بنگاه‌هایی با اندازه بزرگ‌تر بهره‌وری بالاتری داشته‌اند، بلکه این رابطه در قریب به اتفاق گروه‌های این صنعت نیز برقرار است. طبقه‌بندی jel: d24، l25، l61