پول شویی و آثار و پیامدهای آن

به طور کلی پول شویی عبارت است از هر نوع عمل یا اقدام به عمل برای مخفی کردن یا تغییر ظاهر دادن هویت عواید نامشروع،‌به طوری که وانمود شود که از منابع قانونی سرچشمه گرفته اند. به عبارتی پول شویی فرایندی است که طی آن شکل، مبدا، مشخصات، نوع، افراد ذی نفع یا مقصد نهایی پول های آلوده تغییر می کند. تدابیر اعمال شده در بازارهای مالی پیشرفته، برای شناسایی و تعقیب موارد پول شویی، فعالیت تبهکارانه را به بازارهای کمتر توسعه یافته( ازنظر نظام مالی) سوق داده است. اگر با فعالیت های پول شویی مقابله نشود، می تواند نظام مالی را فاسد و کوشش های توسعه را در بازارهای نوپا زمین گیر کند. پول شویی اغلب شامل سلسه پیچیده ای از معاملات است؛ اما عموما شامل سه مرحله اساسی می باشد: مرحله اول جایگذاری؛ تزریق پول های کثیف به سیستم پولی و مالیمرحله دوم لایه چینی؛ جداسازی رابطه بین عواید غیر قانونی با مبدا یا فعالیت های موجد آنهامرحله سوم یکپارچه سازی؛ دادن ظاهر قانونی به ثروت حاصل از عواید غیر قانونیآثار اقتصادی پول شویی عبارتند از: اخلال و بی ثباتی در اقتصاد - کاهش درآمد دولت - کاهش کنترل دولت بر سیاست های اقتصادی - تغییر جهت سرمایه گذاری ها و خروج سرمایه ها از کشور - تضعیف امنیت اقتصادی - تضعیف بخش خصوصی - ایجاد موانعی برای خصوصی سازی - تضعیف یکپارچگی و تمامیت بازارهای مالی - تاثیرمنفی برنرخ بهره و ارز- افزایش ریسک اعتباری.علاوه بر آن پول شویی باعث انتقال قدرت اقتصادی از بازار، دولت و شهروندان به مجرمان و سازمان های متخلف می گردد. قدرت اقتصادی منتقل شده به سازمان ها و اشخاص مجرم آثار مخربی بر همه ارکان و اجزای جامعه دارد. در مجموع پدیده پول شویی می تواند با آلوده کردن و بی ثباتی بازارهای مالی، ارکان سیاسی، اقتصادی و بنیان های اجتماعی را به خطر اندازد. به طور کلی ، نکته مشترک تمامی اقدامات بین المللی انجام یافته برای مبارزه با پول شویی، توجه به پول به عنوان مهم ترین عامل انگیزشی تمامی انواع جرایم و فعالیت های بزهکارانه نهفته در پس آن است . بر این اساس، موفقیت مبارزه با جرایم مزبور تا حدود زیادی به جلوگیری از بهره مند شدن بزهکاران از منافع فعالیت های بزهکارانه بستگی دارد. دو دیدگاه متفاوت در این باره در دو حالت حدی نگرش اروپایی و نگرش آمریکایی قابل شناسایی است. نگرش اروپایی، بانک ها و سایر نهادهای مالی را در ارزیابی موارد مشکوک آزاد می گذارد؛ مشروط بر آنکه موارد مزبور و مرتبط با عملیات پول شویی به مقامات ذی صلاح اعلام گردد. اما در سوی دیگر، نگرش آمریکایی نهادها و موسسات مزبور را وادار می سازد که اطلاعات مربوط به هر گونه نقل و انتقال یا دادو ستد بیش از ده هزار دلار را افشا کنند. به طور کلی در ایران فراهم آوردن زمینه های قانونی، مقرراتی و اجرایی لازم برای شناسایی و انسداد مجاری نفوذ پول های کثیف به شبکه مالی رسمی اقتصاد ملی از اهمیتی اساسی برخوردار است. در این مقاله مهمترین حوزه های ایمن سازی اقتصاد ملی در برابر آسیب های ناشی از ورود پول های کثیف به بخش رسمی کشور معرفی شده است.