بهبود توزیع درآمد در مناطق شهری ایران (رویکرد تعیین کانون های سیاست گذاری براساس گروه های شغلی)

در مطالعه حاضر شاخص اتکینسون، زنگا و ضریب جینی برای استان‌های ایران به تفکیک گروه‎های شغلی مورد بررسی قرارگرفته؛ زیرا  کاهش نابرابری از ﻣﺴﺎﺋﻞ مهم اﻗﺘﺼﺎدی – اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ بوده و نابرابری منطقه ای از موانع مهم و موثر در مسیر رشد و توسعه هر منطقه است؛ بنابراین توجه به اقتصاد منطقه‌ای و شناخت ویژگی‌های جزئی هر استان، امکان برنامه‌ریزی بهتر را جهت تحقق اهداف توسعه فراهم می‌کند. در این راستا محاسبه معیارهای اندازه‌گیری نابرابری حائز اهمیت می‌باشد. با توجه به اینکه ضریب جینی و شاخص زنگا از ابزارهای آماری برای اندازه‌گیری نابرابری بوده و شاخص اتکینسون برگرفته از رفاه اجتماعی افراد است، آثار توزیع درآمد در دو بعد مختلف سنجیده شده است. بدین منظور از داده‌های طرح درآمد- هزینه خانوار مرکز آمار ایران طی دوره 1392-1398 استفاده‌ شده است. همچنین تلاش شده است تا با بهره‌گیری از رویکرد اقتصاد منطقه‌ای ضریب مکانی تصویر واقعی‌تری از نقش نابرابری بین مناطق در ایجاد و تشدید نابرابری در مناطق شهری ایران ارائه شود. درنتیجه گروه شغلی هدف برای بهبود هرچه بیشتر نابرابری بر مبنای رویکرد ضریب مکانی در مناطق شهری هریک از استان‌ها، مشخص شده است. براین اساس در بیشتر استان­ها گروه‎های شغلی «مدیران» و «کارمندان» نسبت به سایر گروه‌های شغلی از وضعیت توزیع درآمد مناسب‌تری برخوردار بوده و گروه‌های شغلی «متصدیان و مونتاژکاران ماشین‌آلات و رانندگان» و «کارگران ساده» در بیشتر استان‌ها نسبت به سایر گروه‌های شغلی وضعیت بغرنج‌تری داشته است (البته به علت بهینه نبودن داده ها در سطح استان، بهتر است نتایج با احتیاط مدنظر قرار گیرد) و برمبنای شاخص ضریب مکانی باید به‌عنوان گروه‌های شغلی هدف در اولویت بهبود وضعیت توزیع درآمد قرار بگیرند. 

improving income distribution in urban areas of iran (approach to determining policy centers based on occupational groups)

the study analyzed inequality in iran’s provinces using the atkinson index, zanga index, and gini coefficient based on occupational groups. reducing inequality is an essential economic and social issue, and regional disparities impede growth and development of any region. focusing on each province’s regional economy can lead to better development planning. therefore, the calculation of inequality is required. considering that the gini coefficient and the zanga index are statistical tools for measuring inequality and the atkinson index is derived from the social welfare of individuals; therefore, the effects of income distribution in society in two dimensions have been measured. for this purpose, the study used cost and income data of urban households in iran from 2013-2019. the location quotient approach is used to determine each province’s target occupational group to understand regional inequality better and improve it as much as possible. accordingly, the managers and employees have a better income distribution than other occupational groups in most provinces. on the other hand, compared to other occupational groups, in most provinces, the operators and assemblers of machinery, and drivers and simple workers have a more challenging situation. thus, they should prioritize the target occupational groups to improve income distribution.