قیمت‌گذاری دارایی مبتنی بر واسطه‌های دولتی و غیردولتی: شواهدی از بازار سرمایه ایران

این مقاله نقش متفاوت واسطه‌های مالی دولتی و غیردولتی در قیمت‌گذاری سهام در بازار سرمایه ایران را مورد مطالعه قرار می‌دهد. شرکت‏های سرمایه‏گذاری فعال در بورس اوراق بهادار تهران و فرابورس ایران به‏عنوان نماینده بخش واسطه انتخاب شدند. مدل قیمت‏گذاری مبتنی بر واسطه با استفاده از داده‌های فصلی و روش گشتاورهای تعمیم‏یافته برای دو گروه واسطه‏های دولتی و غیردولتی برآورد شده است. قیمت برآوردی عامل سرمایه برای بیشتر واسطه‏های غیردولتی و کل این بخش مثبت و معنادار در سطوح 5 درصد و کمتر بوده است. در سطح اطمینان 95 درصد، یک واحد افزایش در حساسیت بازدهی سهام نسبت به شوک‌های سرمایه کل بخش غیردولتی به‏طور میانگین با 3.156 الی 3.159 درصد افزایش در بازدهی فصلی سهام توام است. براین‌اساس، شوک‌های سرمایه واسطه‌های غیردولتی باید به‌عنوان یک عامل موثر در قیمت‌گذاری سهام در بازار سرمایه ایران در نظر گرفته شوند. برای واسطه‏های دولتی، قیمت عامل سرمایه هیچ‌یک از شرکت‌های انفرادی و کل این بخش مثبت و معنادار در سطوح 5 درصد و کمتر برآورد نشده است. بنابراین، شوک‏های سرمایه واسطه‏های دولتی را نمی‏توان به‏عنوان عاملی اثرگذار در قیمت‏گذاری سهام در بازار سرمایه ایران در نظر گرفت.

Public and Private Intermediaries Asset Pricing: Evidence from Capital Market of Iran

This paper studies the different roles of public and private financial intermediary institutions in asset pricing in the Tehran Stock Exchange (TSE) and Iran Fara Bourse (IFB) markets. Investment companies active in the capital market of Iran were selected to represent the financial intermediary sector. The intermediary asset pricing model is estimated for two distinct groups of public and private intermediaries using quarterly data. The estimated price of capital factor has been positive and significant at the 5 percent level and less for most of the private intermediary institutions. At a 95 percent level of confidence, a unit of increase in the risk sensitivity of stock returns to capital shocks of the whole private sector coincides with a 3.156 to 3.159 percent increase in seasonal stock return. Accordingly, capital shocks of private intermediaries should be seen as an effective factor in asset pricing in the capital market of Iran. For the public intermediaries, the capital factor price has not been positive and significant at the 5 percent level, neither for individual institutions nor for the whole sector. Therefore, capital shocks of public intermediaries cannot be seen as an effective factor in stock pricing in the capital market of Iran. JEL Classification: G12, G23, C33